مرضیه وحید دستجردی - گروه بیماری های زنان و زایمان، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
فرزاد کمپانی - بخش خون شناسی و انکولوژی کودکان، مرکز طبی کودکان، قطب علمی اطفال، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
نازیلا رضائی - مرکز تحقیقات بیماری های غیر واگیر، پژوهشکده علوم جمعیتی غدد و متابولیسم، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
امیر کسائیان - مرکز تحقیقات هماتولوژی، آنکولوژی و پیوند سلول های بنیادی، پژوهشکده انکولوژی، هماتولوژی و سلول درمانی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
شیرین جلالی نیا - مرکز هماهنگی و توسعه تحقیقات، معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تهران، ایران

زمینه و هدف: شواهد علمی اخیر نشان ­دهنده تغییر روند و الگوهای آسیب­ های اجتماعی است که به لحاظ نوع و گستردگی عمدتا از الگوهای مردانه ­تر به سمت الگوهای زنانه ­تر تغییر کرده ­اند. با توجه به اهمیت موضوع هم از جنبه شناسایی و پیشگیری بر اساس تحلیل عوامل خطر زمینه­ ساز و هم از منظر پیامدهای مرتبط با جنبه ­های جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی سلامت زنان و خانواده­ ها، نیازمند مستندات علمی و قابل استناد برای تبیین و مدیریت مسئله هستیم، این مهم در مطالعه حاضر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.روش ها: در این مطالعه از روش ترکیبی مرور منابع و مستندات و روش کیفی استفاده شده است. در گام نخست مستندات مرتبط با استفاده از کلیدواژه­ های آسیب ­های اجتماعی، زنان و تعیین­ کننده­ های اجتماعی جستجو و بررسی شد. در مرحله بعد، مطالب ارائه شده توسط ۵ نفر آگاهان کلیدی و ۹ نفر عضو کارگروه علمی تخصصی مرتبط شرکت­ کننده در جلسات گروه علمی سلامت زنان فرهنگستان علوم پزشکی پیاده سازی و با روش رفت و برگشت قیاسی استقرایی تحلیل شد. در نهایت، با تجمیع و تلخیص و تلفیق متون و واحدهای معنایی، موضوعات در بخش ­های کلیات، عوامل موثر و راهبردهای مرتبط با پیشگیری و مقابله استخراج و مطالب تدوین گردید.یافته ها: تجمیع نتایج بررسی­ های مرتبط، نشان می­ دهد؛ الگوی آسیب ­های اجتماعی به شدت به سمت زنانه شدن پیش می­ رود و این زنانه شدن الگوی آسیب های اجتماعی با مسئله وضعیت زنان در جامعه امروزی بی ارتباط نیست. طی سال های اخیر گسترش آسیب های اجتماعی در میان زنان موجب افزایش نگرانی در این زمینه شده است؛ آمارها از افزایش وقوع جرائم و زنان زندانی نیز این واقعیت را تائید می کند. عوامل موثر در ظهور آسیب های اجتماعی متعدد و متنوع هستند؛ بسیاری از چالش های جامعه منشا بروز آسیب های اجتماعی محسوب می شوند. مواردی همچون بهزیستی روانی در جامعه؛ مباحث مالی و اقتصادی و وجود اختلافات طبقاتی باعث ظهور آسیب های اجتماعی در جامعه می شود.نتیجه گیری: به منظور طراحی و اجرای موثرترین برنامه ­های پیشگیری و کنترل آسیب­ های اجتماعی، نیازمند مطالعات دقیق و قابل استنادی هستیم که ضمن ترسیم وضعیت موجود، راهکارهای مقابله را پیشنهاد داده و فرایندهای اجرایی را رصد کنند. از آنجا که زنان محور اصلی سلامت و پایداری خانواده و ضامن بقاء و تعالی جامعه هستند، توجه به این مهم و تدبیر مداخلات پیشگیرانه و حمایتی یکی از مهمترین اولویت­ های حوزه سلامت اجتماعی محسوب می ­شود.

آسیب های اجتماعی, زنان, ایران, مداخلات