حسن عراقی زاده - استاد، گروه بیهوشی عمومی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، تهران، ایران
محمد اسماعیل مطلق - استاد کودکان، گروه پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، بیمارستان رازی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران

زمینه و هدف: ورود یک جبهه هوای طوفانی و پربار و ریزش سنگین باران، کشور جمهوری اسلامی ایران را از تاریخ ۲۶ اسفند ماه ۱۳۹۷ تا نیمه فروردین ماه ۱۳۹۸ فرا گرفت. امداد رسانی به منظور واپایش (کنترل) این فاجعه عظیم طی یک بسیج جامع ملی با مشارکت مردم، سازمان­های امداد و نجات و درمان، نیروهای بسیج مردمی و مجموعه نیروهای مسلح کشور صورت پذیرفت. نقش تعیین­کننده، حیاتی و سرنوشت­ساز نیروهای مسلح در این مطالعه به­عنوان ضرورتی غیر قابل اغماض ترسیم و نهادینه­سازی این نقش برای حوادث آینده کشور مد نظر قرار گرفته است. روش ها: از مجموعه اطلاعات ستاد کل نیروهای مسلح و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای تهیه این گزارش تحلیلی استفاده شد و با افزودن مطالعه کتابخانه­ای مطالب تنظیم گردید. یافته ها: ۲۱ استان، شامل ۲۵۶ شهرستان تحت تاثیر بارش­های سیل­آسا قرار گرفت. ۳۴۴۴ شهر و روستا از این حادثه فراگیر طبیعی آسیب دید. ۲۱۹۳ نفر مصدوم شدند و ۸۵ نفر نیز متاسفانه جان خود را از دست دادند. ۴۲۲۹۶۱۲۹ نفر (بیش از نیمی از جمعیت کشور) تحت تاثیر این رخداد عظیم طبیعی قرار گرفتند، بیش از ۳۵۵۰۰۰ نفر بی­خانمان شدند و بیش از ۱۶۰۰۰۰۰ نفر به خدمات بهداشتی و درمانی نیاز پیدا کردند که این خدمات را دریافت نمودند. در هیچیک از مناطق طغیان، اپیدمی، بیماری­های نوپدید و بازپدید مشاهده نشد. حضور گسترده نیروهای مسلح و بهره­گیری از امکانات وسیع لجستیکی و مهندسی و طیف گسترده نیروهای انسانی، در کنار سازمان­های مسئول و نیروهای مردمی و بسیج، به واپایش(کنترل)عظیم­ترین سیل تاریخ معاصر کشور، تقلیل فاحش خسارات جانی و ویرانی­های ناشی از سیل و ارائه خدمات حیاتی امدادی و درمانی به مردم حادثه دیده از این فاجعه بزرگ طبیعی کمک شایانی نمود. نتیجه گیری: عموم مردم از نیروهای مسلح این انتظار را دارند که در بحران ها به کمک رسانی آنان بشتابند. همگام با حفظ وظیفه ذاتی تامین امنیت ملی و آرامش سراسری، نهادینه­سازی حضور و مشارکت سازماندهی شده نیروهای مسلح در مدیریت بحران کشور، پشتوانه عظیمی برای مقابله با حوادث طبیعی و انسان ساخت در آینده خواهد بود.

بلایای طبیعی, سیل, مدیریت بحران, نیروهای مسلح