مهدی سرداری - دکترای طب سنتی ایرانی
سیده آزاده فکرآزاد - کارشناس ارشد ایران شناسی (گرایش تاریخ)

سبک زندگی طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، ترکیبی است از الگوهای رفتاری و عاداتی که در حوزه تغذیه، تحرک، پوشاک، بهداشت بکار رفته و نقشی تعیین کننده در سلامت روح و جسم فرد و جامعه ایفا می کنند. با پژوهش های متعددی که روی تاثیر مصادیق سبک زندگی بر سلامت انجام می شود، بدیهی است شناخت تاثیرگذاری چنین رفتارهایی بر سلامت، در بستری قابل مطالعه است که این رفتارها شکل می گیرند. در جوامع تاریخی چون ایران با پیشینه غنی، سبک زندگی مبتنی بر طب سنتی و تجارب پیشینیان متداول است که برخی قرن ها قدمت داشته و در قالب تجربیات ارزشمند باقی مانده اند. بررسی الگوهای سنتی پذیرفته شده، برای کسب سلامت و اتخاذ سبک زندگی در جامعه امروز، ضروری است. پوشاک بعنوان مولفه ای از سبک زندگی، مورد تمرکز این پژوهش قرار دارد لذا پژوهش برآنست با بازشناسی سبک زندگی ایرانیان (با محوریت پوشاک) در سده های اخیر و تطابق با مبانی طب ایرانی آن دوره، به بهره گیری از ابعاد سازنده آن برای ارتقاء سلامت و سبک زندگی جامعه امروز ایران بپردازد. بمنظور درک صحیح تر سبک زندگی ایرانیان سده های پیشین، بازخوانی مستندات و متون تاریخی ضروری است که مصادیقی چون زندگی روزمره، باورها و ویژگی های پوشاک مردم را ثبت کرده اند. در میان منابع تاریخی مکتوب، سفرنامه ها از منابع کاربردی برای آگاهی از سبک زندگی پیشینیان بشمار می روند. زیرا به تشریح دیده ها، شنیده ها و برداشت های سفرنامه نویسانی پرداخته اند که با زندگی طبقات مختلف در یک بازه تاریخی در تماس بوده اند. این ویژگی، سفرنامه ها را از دیگر منابع تاریخی برای این پژوهش متمایز می سازد. از آنجاکه بیشترین سفرنامه ها از دوره صفوی تا قاجار بجا مانده اند، سبک زندگی ایرانیان با محوریت پوشاک در این بازه زمانی مد نظر قرار گرفت. تطابق مصادیق پوشاک در سبک زندگی ایرانیان عصر صفوی تا قاجار با مبانی طب ایرانی حاکی از انطباق و سازگاری نحوه پوشش و جنس پوشاک و الزامات آن با اصول و قواعد طب ایرانی میباشد.

سبک زندگی، طب سنتی ایرانی، حفظ الصحه.