حسین شیرانی - استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر رفسنجان
فایزه رمضانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه ولی عصر رفسنجان
سمیه صدر - استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور استان کرمان، مرکز رفسنجان
عیسی اسفندیارپور - استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر رفسنجان

رطوبت بهینه خاک برای خاکورزی رطوبتی است که اگر خاکورزی در آن انجام شود، با حداقل انرژی مصرفی بیشترین خردشدگی (نرم شدگی) در خاک ایجاد می شود. هدف از این پژوهش تعیین رطوبت بهینه برای عملیات خاک ورزی تحت کاربر ی های مختلف کشاورزی در منطقه ی جیرفت و بررسی کارایی مدل درخت تصمیم در این خصوص برای منطقه بود. برای این منظور نمونه های خاک (۹۰ نمونه) از عمق صفر تا ۲۰ سانتی متر به صورت دست نخورده برداشته شده و برخی از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آن تعیین گردید. برای تعیین منحنی مشخصه رطوبتی خاک، مقدار رطوبت خاک در مکش های ماتریک ۱۰، ۳۰، ۵۰، ۱۰۰، ۳۰۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰ و ۱۵۰۰ کیلوپاسکال با استفاده از دستگاه صفحه فشاری اندازه گیری شد. نتایج نشان داد نوع کشت تاثیر معناداری بر روی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک و همچنین رطوبت بهینه نداشته است. در ادامه این پژوهش مدل سازی رطوبت بهینه با درخت تصمیم انجام شد. در این پژوهش از سه معیار ضریب تبیین ( )، ریشه میانگین مربعات خطا ( ) و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده (NRSME) برای ارزیابی مدل استفاده شد. نتایج ارزیابی نشان داد که استفاده از درخت تصمیم برای پیش بینی رطوبت بهینه خاک به دلیل دارا بودن NRMSE کمتر (۰۱۷/۰) و R۲ بالا (۷۵/۰)، مناسب است. هم چنین نتایج مدل سازی رطوبت بهینه خاک نشان داد که ماده آلی مهم ترین متغیر تاثیر گذار بوده و پس از آن به ترتیب متغیرهای درصد کربنات کلسیم معادل، رسانایی الکتریکی، درصدرس، چگالی ظاهری و درصد شن و سیلت در پیش بینی رطوبت بهینه اهمیت دارند.

منحنی مشخصه رطوبتی, نقطه عطف, درخت تصمیم, رطوبت بهینه, خاکورزی