علیرضا زبان آور - دانشجوی دکترای باستانشناسی، دوران تاریخی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
محمد مرتضایی - دانشیار گروه باستان شناسی دوران اسلامی، پژوهشکده باستان شناسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران
رضا شعبانی صمخانی - استاد گروه باستان شناسی و تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات. تهران، ایران.

در میان چهارطاقی های ساسانی که تا به امروز مورد شناسایی قرارگرفته اند بیشترین تعداد آن ها در جنوب ایران و در نواحی فارس و کرمان قرار دارند که دراین بین چهارطاقی های کرمان به سبب دورافتادگی تا حدود زیادی ناشناخته مانده اند. تا به امروز شناخت معماری مذهبی دوره ی ساسانی در نواحی کرمان به پژوهش های واندنبرگ در دهه ی ۶۰ سده ی بیستم میلادی محدود می شود. در این نوشتار چهارطاقی های علی آباد شمشیربر و رحمت آباد که در جنوب غربی استان کرمان و در شهرستان ارزوئیه قرار دارند، با توجه به یافته های نوین از این دو محوطه ی مذهبی، مورد گونه شناسی معماری و مذهبی قرارگرفته اند. نگارندگان در این پژوهش سعی کرده اند تا در ابتدا نوع معماری این دو بنا را مطالعه کرده و سپس در مقایسه و همسان سازی با سایر سازه های مشابه و منابع مکتوب زرتشتی کیفیت مذهبی آن ها را مورد ارزیابی قرار دهند. این پژوهش ازنظر ماهیت و روش، پژوهشی توصیفی-تحلیلی بوده و گردآوری داده ها به صورت میدانی و کتابخانه ای می باشد. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر این موضوع است که برخی چهارطاقی ها مانند چهارطاقی های موردمطالعه در این مقاله می توانند صرفا جایگاه آتش دادگاه باشند. این تحقیق از این منظر می تواند مورد اهمیت باشد که ضمن معرفی ویژگی های معماری نویافته از این چهارطاقی ها، کاربری نوینی برای آن ها ارائه می دهد.

دوره ی ساسانی, چهارطاقی , کرمان, رحمت آباد, علی آباد شمشیربر