فرزاد بخشندگان مقدم - مدرس گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه زنجان
پریسا حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی، گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه زنجان

افزایش جمعیت کره زمین، گرمایش جهانی، کاهش بارندگی ها، پیشرفت صنعت، افزایش مصرف آب در مصارفشهری، صنعتی،کشاورزی و... موجب کاهش آب در دسترس و همچنین کاهش کیفیت منابع آبی شده است. آنچه واضحاست این است که دیگر نمی توان با روند فعلی به مدیریت منابع آبی پرداخت، چرا که همه سناریوهای اقلیمی وهیدرولوژیکی نشان از کاهش سطح آب رودخانه ها و سطح ایستابی سفره های آب زیرزمینی دارند. همچنین میزان آب هایدر اختیار انسان محدود بوده و به هیچ وجه متناسب با افزایش جمعیت نمی باشد. بنابراین برای جبران کمبود منابع آبیمتعارف، کاهش فشار به منابع آبی موجود و گذر از بحران آب ناگزیر باید از آب های نامتعارف یا بعبارتی آب با کیفیتپایین در بخش های مختلف مصرف متناسب با کیفیت آن استفاده گردد تا بخشی از این کمبودها جبران شود. به کارگیریپساب در کشاورزی اگرچه با فواید زیادی توام است ولی چنانچه این امر بدون برنامه ریزی دقیق و اعمال مدیریت و نظارتصحیح انجام پذیرد می تواند اثرات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی حاد و متعددی را در پی داشته باشد. در این مقالهسعی بر آن است تا مزایا و خطرات ناشی از استفاده از فاضلاب در بخش کشاورزی مورد بحث قرار گیرد. در انتهاراهکارهایی جهت استفاده بهینه تر از پساب در مصارف غیر کشاورزی بیان می گردد که مراتب خطرات زیست محیطیکمتر و مقبولیت بیشتری دارند.

کیفیت منابع آب، پساب، فاضلاب، مدیریت، خطرات زیست محیطی