منیره مقبلی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، علوم و مهندسی خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
مجید دانش - استادیار، علوم و مهندسی خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
مهدی قاجار سپانلو - دانشیار، علوم و مهندسی خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
سیدمصطفی عمادی - دانشیار، علوم و مهندسی خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

از مهمترین معضلات امروزه کشاورزی ، بحث تنش آبی در کشور میباشد که به دلیل واقع شدن در اقلیم خشک و نیمه خشک اهمیت بیشتری پیدا میکند. یکی از اصلاح کنندههای مهم جهت بهبود خصوصیات فیزیکی خاک، پامیس میباشد که میتواند سبب بهبود عملیات خاکورزی و کیفیت خاک گردد. به منظور بررسی اثر پامیس در شرایط تنش و عدم تنش رطوبتی بر وزن مخصوص ظاهری و حقیقی خاک، طرحی در قالب اسپیلت _اسپیلت پلات در قالب بلوک کامل تصادفی با ۱۲ تیمار و ۴ تکرار در ۴۸ گلدان در گلخانه تحقیقاتی گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. در این آزمایش سطوح مختلف آبیاری در دو سطح (آبیاری براساس تخلیه ۲۵ % آب قابل استفاده و آبیاری بر اساس تخلیه ۵۰ % آب قابل استفاده) به عنوان عامل اصلی و عامل فرعی شامل دو نوع بافت خاک (سبک و سنگین )، عامل فرعی فرعی مقادیر پامیس در سه سطح (۰ ، ۴ و ۸ گرم در کیلوگرم) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که نوع بافت بهمراه تنش رطوبتی ، سبب کاهش مقدار جرم مخصوص خاک گردید. همچنین کاربرد مقادیر مختلف پامیس در خاک، مقدار جرم مخصوص حقیقی را در خاک افزایش داد ولی سبب کاهش مقدار جرم مخصوص ظاهری خاک شد. بنابراین مشخص شد پامیس و نوع بافت در شرایط تنش رطوبتی ، دارای آثار بارزی بر وزن مخصوص خاک بوده که برای مدیریت بهینه خاک و اراضی و نیز مقابله با معضل کمبود آب و نیل به کشاورزی پایدار، باید مورد توجه واقع گردد.

بافت خاک، پامیس ، تنش رطوبتی ، کیفیت خاک، وزن مخصوص خاک