عبدالله جوانمرد - دانشگاه مراغه
عادل دباغ محمدی نسب - دانشگاه تبریز
عزیز جوانشیر - دانشگاه تبریز
محمد مقدم - دانشگاه تبریز
حسین جانمحمدی - دانشگاه تبریز

به منظور بررسی اثرات کشت مخلوط ذرت با لگوم بر عملکرد و کیفیت علوفه، آزمایشی در دو سال زراعی ۸۵-۱۳۸۴ و ۸۶-۱۳۸۵ به صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا شد. تیمارها کشت خالص شبدر برسیم، ماشک گل خوشه ای، لوبیا، گاودانه و دو هیبرید ذرت (سینگل کراس ۷۰۴ و ۳۰۱) در تراکم مطلوب و همچنین کشت مخلوط هیبرید ذرت ۷۰۴ و ۳۰۱ با هر یک از این لگوم­ها به صورت افزایشی کامل را شامل می­شد. نتایج حاصل از تجزیه داده­ها نشان داد که عملکرد خشک علوفه ذرت در کشت مخلوط با لگوم­ها بویژه ماشک گل خوشه­ای و گاودانه کاهش می­یابد. میزان کاهش عملکرد علوفه خشک ذرت در مقایسه با کشت خالص ذرت ۸۰/۱۵ درصد بود. بررسی شاخص­های کیفی علوفه نشان داد که درصد خاکستر و میزان پروتئین خام ذرت در کشت مخلوط به دلیل مکمل بودن اجزای کشت مخلوط در جذب عناصر غذایی افزایش می­یابد. به طوری ­که، بر اساس میانگین دو سال بالاترین میزان ASH (خاکستر) و CP (پروتئین خام) ذرت در کشت مخلوط هیبریدهای ذرت با شبدر برسیم و لوبیا مشاهده شد. میزان افزایش ASH و CP هیبریدهای ۷۰۴ و ۳۰۱ ذرت در کشت­های مخلوط نسبت به کشت خالص آن­ها به ترتیب ۴۳/۹، ۰۲/۱۱ و ۵۲/۱۴، ۴۲/۱۸ درصد بود. بنابراین، ذرت در کشت مخلوط با لوبیا و شبدر برسیم دارای CP بالاتر و در نتیجه عملکرد پروتئین خام بالاتر نسبت به کشت خالص آن بود. دلیل این امر می­تواند انتقال بیشتر نیتروژن از این لگوم­ها به ذرت و همچنین کاهش کمتر عملکرد ذرت در کشت مخلوط با این لگوم­ها در مقایسه با ماشک گل خوشه­ای و گاودانه باشد.

پروتئین خام, عملکرد علوفه, کشت مخلوط, کیفیت علوفه