بنفشه صرافی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
علی چراتی
بهنوش جعفری

فلزات سنگین از مهم‌ترین آلاینده‌های خاک محسوب می‌شوند و به دلیل آن که قابل تجزیه بیولوژیکی نیستند، تحرک کمی دارند و تجمع و ورود این عناصر به زنجیره غذایی اثرات مخربی بر سلامتی انسان در درازمدت خواهد گذاشت، حائز اهمیت هستند. تحقیق حاظر با هدف تهیه نقشه توزیع جغرافیایی کادمیم خاک، به منظور تعیین مناطق آلوده در اراضی زراعی حوزه زیر سد البرز (سیاهرود-بابلرود) صورت گرفت. 161 نمونه خاک به صورت مرکب با فواصل (2 کیلومتر× 2 کیلومتر) نمونه‌برداری و موقعیت نقاط با GPS ثبت شد. غلضت کادمیم کربناتی با عصاره‌گیر NA2EDTA 005/0 مولار و کادمیم کل با عصاره‌گیر HNO3 4مولار اندازه‌گیری شد. سپس نقشه پراکنش غلظت کادمیم در محیط ARCGIS با روش کریجینگ معمولی رسم شد. ‌نتایج نشان داد میزان کادمیم به حد سمیت نرسیده، درحالیکه در بسیاری مناطق غلظت بالاست و در صورت استمرار آلودگی منابع مختلف، به حد بحران می‌رسد. به نظر می‌رسد فعالیت‌های انسانی در ضمینه صنعت و مصرف نادرست کودهای شیمیایی از عوامل ایجادکننده غلظت بالا در برخی مناطق باشد. در مناطقی که غلظت بالاست، بهتر است مونیتورینگ غلظت کادمیم در خاک و محصولات زراعی و باغی به عمل آورده شود تا از حد مجاز غلظت کادمیم در خاک و گیاه فراتر نرود.

پهنه‌بندی، کادمیم، کریجینگ، آلودگی