احمد فرحانی

تعریف برهان یعنی ”قیاس موتلف یقینی ” بیانگر این امر مهم است که راز رفعت و عظمت این صناعت دردانش منطق را باید از سویی در رابطه غرض آن با غرض تدوین منطق و از سوی دیگر در راز صدق وصول به غرض صناعت برهان در صورت رعایت قوانین مندرج در آن جستجو کرد. در این نوشتار با روش تحلیلی -استدلالی این نتیجه به دست می آید که اولا دانش ”منطق ” با غرض تجمیع قواعد عاصم ذهن از خطا در تفکر تدوین شد و صناعت ”برهان” با غرض تجمیع قواعد روش کسب علم ممتنع الخطا در این دانش جای گرفت ، و ثانیا از آنجا که کسب ”یقین ” در گرو دو اصل ”تفکر بر مدار واقع ” و ”استعمال عنصر ضرورت در تفکر”است و قانون علیت تنها قانون تامین کننده این دو اصل است ، بلندمرتبگی ”برهان” به ابتناء آن بر قانون ”علیت ” باز می گردد.

منطق ، برهان، علیت ، تفکر، یقین