شهربانو جورکش - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
محمدحسن صالحی - دانشیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

تجمع عناصر سنگین و آلوده شدن خاک های کشاورزی که اغلب ناشی از فعالیت های انسان است امروزه یکی از مهم ترین مباحث زیست محیطی در سطح جهانی محسوب می شوند. ورود و تجمع فلزات سنگین در اراضی کشاورزی به طور عمده ناشی از نهشته های اتمسفری حاصل از فعالیت های صنعتی، کودهای شیمیایی، کودهای حیوانی، لجن فاضلاب، کمپوست و آفت کش ها است. با توجه به اهمیت منطقه ی مورد مطالعه از نظر فعالیت های کشاورزی و همچنین نزدیک بودن به فعالیت های صنعتی، این تحقیق با هدف بررسی وضعیت آلودگی خاک های منطقه ی فلاورجان اصفهان به فلزات کادمیم، سرب، آهن، نیکل و مس انجام شد. 155 نمونه ی خاک از اراضی کشاورزی برداشت شد. نتایج نشان داد که غلظت کادمیم در این منطقه بالاتر از حد مجاز است ولی غلظت سرب، آهن، نیکل و مس پایین تر از حد مجاز هستند. نتایج ارتباط معنی داری را بین این عناصر نشان داد که بیانگر منبع مشابه آن ها است. البته همبستگی بین آهن، سرب و نیکل قوی تر بود و مس ارتباط کمتری با سایر عناصر داشت. مطالعه ی مقدار عناصر سنگین در غبارات اتمسفری این منطقه می-تواند دیدگاه بهتری از منشاء این عناصر در اختیار ما قرار دهد.

فلزات سنگین، آلودگی خاک، حد مجاز، فعالیت های انسان