سولماز فتح العلومی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبی
شکراله اصغری
اسماعیل گلی کلانپا

با توجه به کمبود آب و نیز ماده آلی در خاک‌های مناطق خشک و نیمه خشک ایران، فاضلاب شهری تصفیه شده می‌تواند به عنوان یک منبع آب نامتعارف مورد توجه قرار گیرد. همچنین استفاده از این نوع فاضلاب می‌تواند به بهبود خصوصیات فیزیکی خاک‌های مناطق مذکور نیز کمک ‌نماید. در تحقیق گلخانه‌ای حاضر اثرات پساب فاضلاب شهری اردبیل بر برخی خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی یک خاک لوم زیر کشت گندم شامل میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها، جرم مخصوص ظاهری، رطوبت در مکش‌های 1/0، 3/0 و 15 بار در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل آب شهری (شاهد)، 25 درصد پساب، 50 درصد پساب، 75 درصد پساب و 100 درصد پساب بودند. به طور کلی با توجه به اندازه‌گیری‌های انجام شده، نتایج نشان داد که آبیاری با پساب فاضلاب شهری، بسیاری از پارامترهای فیزیکی خاک را تغییر داد اما این تغییرات به علت کمی زمان مطالعه و نیز پایین بودن سطح ماده آلی پساب، از لحاظ آماری معنی‌دار نشد. تغییرات مشاهده شده در میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها، جرم مخصوص ظاهری، رطوبت در مکش‌های 1/0، 3/0 و 15 بار ناچیز بود. با توجه به نتایج، میزان تاثیر پساب شهری اردبیل بر خصوصیات فیزیکی خاک، به زمان تهیه پساب (نیمه اول یا دوم سال) از تصفیه خانه بستگی دارد.

پساب شهری، خاک لوم، میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها، خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی خاک