علی سلامت منش - دانشجوی دکتری و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان
سیداحمد میرباقری - استاد دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

مطالعه فرایندهای جذب ودفع فلزات سنگین در خاک بمنظور درک دقیقتری از چگونگی انتقال ویاتجمع وتعیین سرنوشت نهایی در لایه های خاک مسئله مهمی است که توجه بسیاری از محققین رابه خود جلب نموده است. توانایی تحرک پذیری قلزات تجمع یافته درلایه های خاک در اثر ورود جریانهای سطحی، بارش وحتی نفوذ فاضلابها در مناطق شهری در خاک ودفع فلزات از خاک به محلول وانتقال آنها ونهایتا انتشار در آبهای زیرزمینی باعث شده تا اهمیت این مطالعات بیش از پیش روشن شود.دراین تحقیق هدف اصلی مطالعه وارزیابی فرایند دفع فلزات نیکل، روی وسرب موجود در خاک شهرک صنعتی شرق سمنان در اثر نفوذ فاضلاب به داخل خاک میباشد که بصورت عملیات میدانی انجام گردید. با نفوذ دادن حجم معینی ازفاضلاب در ستونی از خاک تغییرات غلظت فلزات در لایه های مختلف خاک اندازه گیری ومورد برسی وارزیابی آماری قرار گرفت.نتایج نشان داد که برای همه فلزات جابجایی مرکز توده جرمی ماکزیمم به لایه های پایینتر اتفاق افتاده است. همچنین فرایند دفع فلز نیکل کاملا مشهود بوده در حالیکه فلزات روی وسرب چندان تحت تاثیر فرایند دفع قرار نگرفته اند. نرخ دفع نیکل 34% وروی وسرب بترتیب 3.9% و 5.2% محاسبه شده است. رتبه بندی فلزات تحت تاثیرفرایند دفع بصورت زیر بدست آمد. (Ni>>Pb>Zn)

فلزات سنگین، نرخ دفع، آبشویی، تحرک پذیری، ستون خاک، نفوذ فاضلاب