مسلم گریوانی - دکترای عرفان دانشگاه ادیان و مذاهب

با نگرش فلسفی و کلامی امکان معرفت صفات و فعل حق, بالتفصیل و معرفت ذات حقی بالاجمال مورد اتفاق است؛ ولی در معرفت شناسی عرفانی، معرفت حق از طریق تجلیات امکان پذیر و ذات حق. صرفا متعلق شناخت خود حق قرار می گیرد و ذات او معلوم احدی حتی برای کملین از اولیا نیز نخواهد بود؛ چراکه ذات بما هو ذات در عرفان؛ برخلاف «ذات در فلسفه و کلام» به معنای حقیقتی است که ظهور و تحلی ندارد و ورای تجلیات حقی و خلقی است که «اهل الله» از آن با تعاییری چون «غیب الغیوب»، «کنز مخفی» و «مقام لااسم و لارسم» یاد می کنند این پژوهش به روش تحلیلی - توصیفی ضمن تبیین مفهومی دات اکتناه دات و بیان ویژگی های این دو تعبیر کلیدی در عرفان، به لوازم دیدگاه اکتناه نایذیری دات حق پرداخته است و در بایان دو چالش «امکان ناپذیری معرفت حق» و نیز «امکان معرفت اجمالی ذات» را بررسی می کند.

ذات، حق، اکتناه ناپذیری، معرفت حق، معرفت اجمالی، معرفت تفصیلی