حسن قهنویه - دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
محمدرحیم رسولی آزاد - استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
فهیمه باب الحوائجی - دانشیار، گروه علوم ارتباطات و دانش شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
نجلا حریری - استاد، گروه علوم ارتباطات و دانش شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

مقدمه: هدف از این پژوهش، شناسایی ابعاد موثر مدیریت داده های پژوهشی در دانشگاه های علوم پزشکی، قطب ۷ کشور بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه ی آمیخته (کیفی-کمی) از نوع اکتشافی است که در سال ۱۳۹۹ در کتابخانه های دانشگاهی علوم پزشکی قطب ۷ کشور انجام شد. داده های بخش کیفی با پرسشنامه ی ساختاریافته به روش دلفی فازی گردآوری شده و در بخش کمی، داده ها منتج از نتایج بخش کیفی بوده که برای گردآوری آنها از پرسشنامه ی محقق ساخته استفاده شد. جامعه ی آماری پژوهش، ۱۲۷ نفر از کتابداران دانشگاه های علوم پزشکی قطب ۷ کشور بودند. در بخش کمی، از آزمون رتبه بندی Friedman ، آزمون کفایت نمونه گیری Bartlett's Test of Sphericity ، آزمون t-test ، آزمونای تحلیل عاملی تاییدی و تکنیک مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته ها: میانگین بارهای عاملی همه ی مولفه های مدیریت داده بالاتر از ۸ / ۰ و قابل قبول بوده است. با اطمینان ۹۹ درصد، نکوئی برازش مدلهای اندازه گیری در بخش کیفی، سبب اکتشاف مولفه های ۱۲ گانه زیرساخت داده، نقش نظارتی، استفاده ی مجدد، بودجه، سازماندهی، خدمات اطلاعاتی، اشتراک گذاری، آموزش و به روزرسانی، توزیع و انتشار، سیاستگذاری، ذخیره و نگهداری، حفاظت محتوای داده ها و تایید آنها توسط خبرگان شد. نتایج آزمون t در بخشکمی نشان داد که بین وضعیت مطلوب و موجود مدیریت داده در کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی قطب ۷ ، تفاوت معنی داری (۰۵۰ / ۱۸ = t-value) وجود داشته و وضعیت موجود نسبت به مطلوب در حد پایینتر از متوسط بوده است. نتیجه گیری: وضعیت مدیریت داده ها در کتابخانه های دانشگاهی علوم پزشکی (قطب ۷ کشوری) در دستیابی به اهداف سازمانی، با چالش هایی مواجه است؛ لذا توجه و تقویت ابعاد مختلف شناسایی شده توسط این پژوهش در مدیریت داده ها، زمینه را برای دستیابی به اهداف سازمانی، پژوهشی و ارتقای سطح فعالیتهای آموزش پزشکی و سلامت در دانشگاه های علوم پزشکی فراهم خواهد ساخت.

طراحی داده، سیستم های مدیریت داده، مراکز آموزشی