امیر دهقان زاده - فارغ التحصیل دانشکده ی دندان پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
آتوسا امین زاده - دانشیار ، گروه آسیب شناسی دهان، فک و صورت، دانشکده ی دندان پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
محمدجواد خدارحمی - دانشجوی دندان پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
محمدحسین شفازند - دستیار تخصصی، گروه جراحی فک و صورت، دانشکده ی دندان پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

مقدمه: استخوان فکین می تواند در معرض انواع بیماری های ژنتیکی، متابولیک، ا لتهابی تومورال و کیستیک قرار گیرد. آگاهی از فراوانی، خصوصیات بالینی، دموگرافیک این ضایعات می تواند در تشخیص صحیح این ضایعات و درمان مناسب آن ها مفید باشد. مطالعه ی حاضر با هدف تعیین خصوصیات بالینی و دموگرافیک ضایعات فکین در یک دوره ی هفت ساله در اصفهان انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه ی توصیفی- تحلیلی از نوع گذشته نگر، بر روی ۳۷۰ پرونده ی موجود در آرشیو بخش پاتولوژی دانشکده ی دندان پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) طی سال های ۱۳۹۰-۱۳۹۷ انجام شد. اطلاعات دموگرافیک، بالینی و تشخیص هیستوپاتولوژی ضایعات از پرونده استخراج و در چک لیست ثبت شد. سپس داده ها به صورت توصیفی بیان و با آزمون آماری ANOVA و Chi-Square تجزیه و تحلیل شدند (α=۰/۰۵). یافته ها: فراوانی نسبی ضایعات داخل استخوانی، ۲۸/۶ درصد (۱۰۶ مورد) شامل ۴۱/۵ درصد در زنان و ۵۸/۴ درصد در مردان به دست آمد (p value>۰/۰۵). میانگین سنی ۳۵/۹۶ در آقایان و ۳۳/۷۰ در خانم ها بود (p value<۰/۰۵). تورم به عنوان تنها نشانه ی بالینی گزارش شده (در ۱۵ درصد موارد) بود. ضایعات، بیشتر در فک پایین (p value>۰/۰۵) و در سمت راست دیده شد. از ۱۰۶ پرونده ی مورد بررسی، به طور کلی ۷۳ مورد کیست ادنتوژنیک، ۱۹ مورد ضایعات التهابی و فیبرواسئوس، ۹ مورد ادنتوژنیک، ۲ مورد تومور خوش خیم غیر ادنتوژنیک و ۳ مورد کیست غیر ادنتوژنیک بود. کیست پری اپیکال و کیست دانتی ژور شایع ترین بودند. نتیجه گیری: نتایج مطالعه ی حاضر نشان داد، ضایعات داخل ا ستخوانی بیشتر در آقایان و در سمت راست فک پایین دیده شد. تفاوت توزیع این ضایعات با مطالعات مشابه بیانگر تفاوت جغرافیایی در بروز ضایعات بود که نیاز به تحقیق و بررسی بیشتر دارد.

فک، تومور ادنتوژنیک، کیست ادنتوژنیک