بابک شعبان نژادگیلاکجانی - کارشناس ارشد مهندسی کشاورزی – آبیاری و زهکشی

با توجه به ویژ گی های مهم دریای خزر به عنوان یکی از آلوده ترین اکوسیستم های آبی جهان و اثرات نامطلوب آلودگی آب بر این ویژ گی ها ، تعیین خصوصیات فیزی کی ، شیمیایی و بیولوژیکی آبهای سواحل جنوبی دریای خزر در استان گیلان ، شناسایی منابع آلاینده آن و راههای کاهش آلودگی دریای خزر به عنوان اصلی ترین اهداف این مقاله مد نظر قرار دارند . بررسی های انجام شده از طریق مطالعه منابع ، جمع آوری اطلاعات ، اندازه گیری های میدانی و تجزیه و تحلیل آنها حکایت از آن دارد که کلیه رودخانه های ورودی به دریای خزر از مرداب رود در آستارا تا هچین رود در چابکسر آلوده می باشند. در این راستا سیاه رود و گوهر رود آلوده ترین رودخانه های استان گیلان به شمار می روند که همواره بار عظیمی از آلاینده ها را وارد دریای خزر می نمایند. بسیاری از صنایع آلاینده آب در استان نظیر چرم سازی رودبار، روغن کشی گنجه رودبار ، چوکا ، کشتارگاه بندرانزلی ، ریسندگی و بافند گی فومنات ، چین ی سازی پارس ، نیکنوش ، زمزم ، فراورده های گوشتی گیلان ،ریسندگی گیلان ، دارویی سبحان ، ایران پوپلین و فیبر ایران فاضلاب های خود را به طور مستقیم و یا از طریق رودها و دیگر مجاری آبی وارد دریای خزر می کنند. آلود گی آب دریای خزر شامل آلودگی شیمیایی (ناشی از انواع فاضلابها ، زباله ، مواد نفتی و مشتقات آن)، آلود گی میکروبی (ناشی از فعالیت های کشاورز ی و صنعتی ، پیشروی آب دریا) و آلود گی فیزیکی (ناشی از احداث پل ، سد و آبشار ،فرسایش خاک، استفاده از پمپ های آب کشاورز ی و تاسیسات خنک کننده ، مواد رادیواکتیو) می باشد. در حال حاضر کیفیت آب دریای خزر و رودخانه های منتهی به آن چنان به وخامت گرائیده که برای استفاده انسانها و حیات آبز یان مناسب نبوده و ز یان های بسیاری را نیز در پی دارد . متاسفانه مراکز اجتماعات عموما" در نقاطی قرار گرفته اند که بار آلودگی آنها به مراتب بیشتر از سایر نقاط است . هم اکنون بحث به خطر افتادن این اکوسیستم آبی بسیار مهم و پیامدهای اقتصادی و زیست محیطی آن بصورت جدی مطرح می باشد.

آلود گی آب دریای خزر ، منابع آلاینده