شاهو کرمی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت و برنامه ریزی محیط زیست، دانشکده محی
غلامرضا نبی بیدهندی
حمیدرضا جعفری
حسن هویدا

ایجاد کارخانجات پتروشیمی ‌به منظور تبدیل بخشی از نفت و گاز به محصولاتی با ارزش افزوده بیشتر، از اهمیت زیادی برخوردار است. هر چند احداث و راهبری این پروژه‌ها با توجه به منابع عظیم نفت و گازکشور، جایگاه عمده‌ای در برنامه‌های توسعه صنعتی دارد، اما این صنایع از اثرات و پیامدهای ناسازگار زیست‌محیطی برخوردارند که از جمله آنها می‌توان به تولید انواع مواد شیمیایی مانند آمونیاک، اکسیدهای‌گوگرد، اکسیدهای‌ازت، دی‌اکسیدکربن، مونواکسیدکربن، هیدروکربن‌ها، کربنات‌ها، جیوه، اسیدسولفوریک، و‌‌...اشاره کرد که به صورت فاضلاب‌های صنعتی سبب آلودگی آب‌های سطحی شده و به آبزیان و محل زندگی و تخم‌ریزی آنها آسیب می‌رسانند. آلاینده‌های گازی نیز که از برج تقطیر خارج می‌شوند سبب آلودگی هوا شده، زندگی موجودات ساکن در محل را در معرض تهدید قرار می‌دهند. علاوه بر موارد یاد شده، زایدات جامد اینگونه صنایع، سبب از بین رفتن خاک محل دفن شده و آب‌های زیرزمینی را در معرض آلودگی قرار می‌دهد. این مقاله نگاهی تحلیلی بر وضعیت توسعه پتروشیمی ‌در ایران و چالش‌های آن از منظر برنامه‌ریزی محیط‌زیست خواهد داشت. مقیاس مطالعه کلان و روش تحلیل این مقاله در تجزیه و تحلیل داده‌ها روش قیاسی می‌باشد. نتایج مقاله به ضرورت تدوین برنامه مدیریت جامع صنایع پتروشیمی ‌با توجه به تنوع و تعدد حلقه‌های زنجیره پایین دستی این صنایع و اثر انفرادی و تجمعی آنها بر محیط زیست اشاره دارد.

صنایع پتروشیمی، محیط‌زیست، آلاینده‌ها، مواد شیمیایی، برنامه‌ریزی محیط‌زیست