سیدمحسن علوی پور - دانشیار علوم سیاسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ایران

ظهور دنیای مجازی در دوران معاصرء تحولی عظیم در گستره زندگی انسان ها به وجود آورد و به دنبال آن. شکل گیری شبکه های مجازی, نوع نوینی از زندگی را شکل داد که حاصل آن. پدیداری دنیای مجازی به عنوان ساحت بدیل زندگی در دنیای واقعی بود. این دنیاء متضمن تاسیس اجتماعات جدیدی است که اعضای آن، ورای مرزهای مرسوم سیاسی، فرهنگی و جغرافیایی در کنار یکدیگر قرار می گیرند و بنا به ماهیت شبکه ها، همزمان در اجتماعات مختلفی عضویت دارند. نحوه سامان یابی این اجتماعات نیز با گونه های کلاسیک تشکیل اجتماعات متفاوت است و موسسان هر ساحتی در فضای مجازی می توانند قواعدی خودبنیاد را برای آن ترسیم نمایند و به اجبار بر همگان اعمال کنند. در واقع موسسان این شبکه ها در مقام لوباتان هایی خودمختار عمل می کنند که با توجه به موقعیت موسس خود در تشکیل اجتماع، حتی در قراردادی متقابل با اعضا قرار نمی گیرند و قوانین و مقررات تعیین شده از سوی آنها برای هرگونه عضویت و حیات یابی در آن شبکه ها، الزامی و پیشینی است. این آمر به شکل گیری وضعیتی استثنایی رهنمون می شود که حاکم را در موضع قادر مطلق قرار می دهد و عضویت در آن، بر پایه میل عمومی افراد (و نه ضرورت عضویت در جامعه) رخ می دهد. پژوهش حاضر با بررسی ابعاد مختلف شکل گیری این اجتماعات بر آن است که ضمن تبیین فرایند فکری و فلسفی تاسیس این جوامع، راهکارهای تحدید قدرت و اجازه مشارکت عمومی در سامان یابی آنها را بررسی نماید.

فضای مجازی، سوژه، وضعیت استثنایی، لویاتان و مقاومت