پویا صادقی فرشباف - استادیار، گروه میراث طبیعی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران

در تاریخ ۸ بهمن ماه ۱۴۰۱، زمین لرزه ای با بزرگای ۵/۹ در مقیاس امواج محلی (ML) در منتهی الیه شمال باختری فلات ایران و باختر پهنه آذربایجان، پیرامون شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی به وقوع پیوست. زمین لرزه های دیگری در روزهای بعدی عمدتا پیرامون گسل های فعال منطقه رخ دادند. در این مطالعه، به ابعاد این زمین لرزه از نظر گسل های مرتبط با لرزه خیزی منطقه، پراکنش زمین لرزه های مرتبط، شدت اصلاح شده و سازوکارهای کانونی، پرداخته می-شود. همچنین تغییرات شدت زمین لرزه با توجه به فاصله از رومرکز مورد بررسی قرار می گیرد. با توجه به تفسیر مجموع داده های بدست آمده، به نظر می رسد زمین لرزه ۸ بهمن ماه خوی متاثر از فعالیت تکتونیکی گسیل سیه چشمه-خوی باشد که از نظر سازوکار کانونی، نشان دهنده یک مولفه غالب راستالغز راستگرد همراه با مولفه راندگی است. بیشترین آسیب ناشی از رخداد نیز در روستاهای منطقه ایواوغلی همراه با تخریب ۲۰ الی ۵۰ درصدی در سازه های مسکونی، همراه با بررسی گزارش های ثبت احساس رخداد و فواصل کانونی، نشان دهنده افزایش ۰.۲۲ شدت زمین لرزه به ازای هر ۱۰ کیلومتر کمتر شدن عمق فرومرکز است.

زمین لرزه، خوی، پهنه آذربایجان، فرومرکز، سازوکار کانونی