امید حقی خانقاه - دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد، ادبیات فارسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل؛ ایران

ادب کهن فارسی، یکی از غنی ترین ادبیات جهان است، چه در گستره ی حماسه که شاهنامه ی فردوسی نمونه ی برجسته ی آن است، چه در عرصه ی قصه های عاشقانه و عامیانه که هزار و یک شب با اصل هند و ایرانی خود نمونه ی بارزی از آن هستند و چه در گستره ی منظومه های عاشقانه که شاعران سخن پروری چون گرگانی، نظامی، جامی و دیگران داستان های کهن را به نظم درآورده اند.داستان های عاشقانه ای که زنان در آنان نقش فعال دارند. شخصیت و موقعیت این زنان نشانی از نگاه زمانه ی باستان به زن در خطه ی ایران می باشد. باید مدنظر داشته باشیم بررسی وضعیت حال هر پدیده اجتماعی، بدون شناخت پیشینه تاریخی آن، ممکن نیست. برای شناخت گذشته جامعه ایرانی و وضعیت فرهنگی و اجتماعی آن در گذشته مورد تفحص این پژوهش و جایگاه زنان در آن، استخراج جایگاه زن ایرانی در متون کهن فارسی در دوره یاد شده کمک شایانی در نمایاندن جایگاه و نقش زنان در آن دوره حساس تاریخی می کند. برای درک وضعیت زنان در ایران و نقش آن ها در زندگی سیاسی، اجتماعی با سیر بستر تاریخی، اجتماعی مسائل بنیادین، مانند مقام و منزلت زن در جامعه، اعم از مجموعه ارزش ها، اعتقادها، باورها، حضور مستقیم و غیرمستقیم آن ها در تشکیلات اجتماعی سیاسی و نقش آن ها در تحولات اجتماعی، که همگی عناصر اساسی در پدید آوردن فرهنگ سیاسی جامعه است.

زن، اجتماعی، ادبیات، فارسی، هنر، فرهنگ