مرضیه میرفردی
حبیب اله جوهری
مختار مختاری
وحید حمایت خواه
هوشنگ جمالی
قادر اله وردی

زمینه و هدف: سیکلو فسفامید با نام تجاری اندوکسانا، داروی ضد سرطان است که در شیمی درمانی استفاده می شود، اثرات جانبی این دارو شامل بی اشتهایی، تهوع، کاهش عملکرد غدد جنسی، ایجاد آمنوره، آزواسپرمی و الیگواسپرمی است. سیر دارای ترکیبات زیادی است که عمده این ترکیبات حاوی جزء سولفوری هستند مانند دی آلکیل دی سولفید (آلیسین)، دی آلیل سولفید (DAS) که موجب خواص آنتی اکسیدانی و حفاظتی آن می شود. مواد و روش ها: به ۵۶ موش صحرایی به مدت ۲۸ روز داروی سیکلو فسفامید به همراه عصاره سیر داده شد؛ پس از ۲۸ روز حیوانات وزن شده و پس از بیهوشی، بیضه ها را بیرون آورده و مقاطع بافتی تهیه گردید. برای آنالیز داده ها از تست آماری T-test استفاده شد. نتایج: نتایج نشان داد که سیکلو فسفامید به تنهایی موجب کاهش وزن بدن، کاهش وزن بیضه ها و کاهش اسپرماتوژنز نسبت به گروه کنترل شده که در ۰.۰۵≥P معنی دار بوده و در گروه هایی که سیکلو فسفامید به همراه عصاره سیر داده شد با افزایش دوز عصاره سیر، وزن بدن، وزن بیضه ها و اسپرماتوژنز نسبت به گروه تجربی افزایش یافت. نتیجه گیری: به نظر می رسد ترکیبات موجود در عصاره سیر موجب مهار تولید متابولیت های فعال حاصل از داروی سیکلو فسفامید و اثرات مخرب این متابولیت ها می شود. احتمالا تجویز عصاره سیر به همراه سیکلو فسفامید به دلیل اثرات آنتی اکسیدانی سیر و همچنین تاثیر آن بر حذف متابولیت های مخرب سیکلو فسفامید در بدن می تواند مفید و موثر باشد.

Garlic, Cyclophosphamide, Spermatogenesis,Testis, سیر، سیکلوفسفامید، اسپرماتوژنز، بیضه