The Study of Histomorphometry and Histochemistry of Liver in Adult Male and Female Rats Following Short-term and Long-term Administration of Methylphenidate

زمینه و هدف: متیل فنیدات، از داروهای رایج در درمان بیماری بیش فعالی کودکان است. استفاده از این ترکیب با افزایش میزان فعالیت دستگاه عصبی مرکزی و سطح هوشیاری همراه است. متیل فنیدات با مهار گیرنده های دوپامینی باعث افزایش سطوح دوپامین خارج سلولی می گردد. مطالعات مختلف اثرات این ترکیب بر اندام های مختلف را مورد ارزیابی قرار داده اند بااین وجود، تاکنون مطالعه مقایسه ای هدفمندی در مورد اثرات وابسته به زمان متیل فنیدات بر ساختمان میکروسکوپی کبد در جنس نر و ماده صورت نگرفته است. مواد و روش ها: سطوح سرمی آنزیم های کبدی (ALT, AST, ALP) و نمونه های بافت کبد موش های صحرایی نر و ماده بالغ که به مدت دو و هشت هفته تحت درمان با متیل فنیدات (۱۰ mg/kg/day) قرار داشتند، جهت مطالعه آماده شد. مطالعات هیستومورفومتری بافت کبد به کمک دوربین مجهز به نرم افزار آنالیز تصاویر صورت گرفت. مطالعه هیستوشیمیایی بافت کبد به روش Oil Red O انجام شد. نتایج: سطوح سرمی آنزیم های کبدی در گروه های تحت درمان در مقایسه با گروه کنترل افزایش یافت. این افزایش در حیوانات ماده بیشتر بود. شاخص های مورفومتری بافت کبد به دنبال مصرف متیل فنیدات در موش های صحرایی نر و ماده در مقایسه با گروه کنترل تا حدودی کاهش یافت. این کاهش در مصرف طولانی مدت متیل فنیدات و نیز در موش های صحرایی ماده نمود بیشتری داشت. در مطالعات هیستوشیمیایی بافت کبد، اختلاف بارزی بین گروه های تحت مطالعه مشاهده نگردید. نتیجه گیری: این تحقیق نشان داد که مصرف متیل فنیدات به ویژه به صورت طولانی مدت می تواند سطوح سرمی آنزیم های کبدی و ساختار میکروسکوپی کبد را تحت تاثیر قرار دهد که در این میان، تغییرات مشاهده شده با توجه به جنس حیوان در موش های صحرایی ماده بیشتر است که می تواند بازگوکننده تاثیرپذیری بیشتر جنس ماده از اثرات جانبی متیل فنیدات باشد.

Keywords:

Rat , Methylphenidate , Liver , موش صحرایی , متیل فنیدات , کبد