سلطانمراد مهکی - گروه تاریخ ، واحد تهران مرکزی , دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران،ایران
محمد رضا شهیدی پاک - گروه تاریخ ، واحد قم , دانشگاه آزاد اسلامی ،قم،ایران
محمد دشتی - گروه تاریخ ، واحد قم , جامعه المصطفی ،قم،ایران

حلوان نام قدیم شهر سرپل زهاب کنونی در غرب کشور بوده.در پیشینه تاریخی جدای از مستندات مشابه که در پژوهش اشاره شده ، تاریخ نگاری حلوان به این سبک به طور مستقل بدون سابقه است. هدف از پژوهش حاضر این است که با بررسی اوضاع فرهنگی ، دینی و تمدنی حلوان به قدمت و اهمیت این شهر وعلل توجه حکام و پادشاهان به این منطقه چه بوده است ، باوجود آثار مهم فرهنگی اسلامی و تمدنی ازجمله احمد بن اسحاق و دهها اثر تاریخی ، زیج های فراوان در عصر اسلامی و توجه بیشتر حاکمان به این منطقه وجاده باستانی و راه ابریشم که ازین شهر میگذرد، نقطه اتصال ایران به بین النهرین و دنیای غرب بوده است.پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این سئوال است که چه عواملی باعث توجه به ناحیه حلوان به عنوان یک جایگاه درادوار مختلف بوده است ؟ فرضیه پژوهش اینست که حلوان به دلیل موقعیت استراتژیک ومرزی آن ، راه زمینی زیارت عتبات و حج ، از جایگاه ویزه برخوردار بوده است و توجه حکام را به خود جلب نموده است.روش پژوهش توصیفی و تحلیلی، می باشد . یافته های پژوهش نشان می دهد ،موقعیت مرزی و سوق الجیشی، ارتباط باتمدنهای همجوار و شرایط اقلیمی مناسب باعث مهاجرات اقوام به منطقه شده است . مردم این ناحیه در آغازدعوت آسمانی اسلام با آغوش باز پذیرای دعوت اسلامی بوده اند وبه لحاظ قوم شناسی اهمیت زیادی داشته و اقوام گوناگون با مذاهب مختلف را در خود جای داده است.

بین النهرین, پیشینه, جایگاه, زهاب, زیج