میلاد آئینی - استادیار، گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
حسین میرزایی نجفقلی - استادیار، گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
فاطمه دریکوند - دانشجوی دکتری، گروه گیاه پزشکی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
میترا خادمی - دانش آموخته دکتری، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان،خرم آباد، ایران
ندا روحانی - دانش آموخته دکتری، گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

این تحقیق با استفاده از برخی ترکیبات طبیعی برای مدیریت بیماری های پوسیدگی نرم باکتریایی با عامل sp.  Pectobacterium انجام شد. اسانس گیاهان به لیمو (Lippia citriodora)، پونه کوهی (Origanum vulgare)، گوش بره (Phlomis fruticose)، مرزه (Satureja spicigera) و میخک (Syzygium aromaticum) با روش تقطیر با آب، استخراج و اثر بازدارندگی آن­ها در برابر بیمارگرهای باکتریایی عامل پوسیدگی نرم Pectobacterium carotovorum و Pectobacterium atrosepticum در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. اثرات ضدمیکروبی اسانس­های گیاهان دارویی به روش نشت در آگار نشان داد که تمامی اسانس­های مورد مطالعه دارای اثرات بازدارندگی معنی­داری (P≤۰.۰۱) در جلوگیری از رشد بیمارگر­های باکتریایی بودند. اثر حداقل غلظت مهارکنندگی رشد (MIC) اسانس­ها بر تشکیل بیوفیلم دو عامل بیمارگر، نشان داد که در غلظت  بالای MIC اسانس، یعنی در غلظت ۱۲۵ پی پی ام بیوفیلم تشکیل نشده ، اما در غلظت های کمتر مثل ۶۲/۱۵ پی پی ام، بیوفیلم تشکیل شد. محاسبه غلظت بازدارنده افتراقی (شاخص (FIC حاکی از این بود که  ترکیبهای اسانس مرزه با به لیمو علیه باکتری P. carotovorum فاقد اثر بودند. تجزیه و تحلیل عناصر سازنده اسانس ها با کروماتوگرافی گازی–طیف سنجی جرمی  (GC–MS)نشان داد که سیس–توجون (۴۷/۱۷%)، ایزوژرانیول (۲۳%)، سیس–پیپریتنون (۵/۲۹%)، کارواکرول (۵/۸۸%) و اوژنول (۷/۹۸%) به ترتیب ترکیبات فعال اصلی در اسانس های فرار گوش بره، به لیمو، پونه کوهی، مرزه و میخک بودند. نتیجه این که اسانس های مورد مطالعه دارای اثرات ضدمیکروبی بر باکتری های مذکور بوده و از بین اسانس های مورد بررسی اسانس­های به لیمو و گوش بره قوی تر بودند. براساس تحقیقات حاضر به نظر می رسد ماده موثره این دو اسانس در کنترل بیماری باکتریایی مورد نظر قابل استفاده باشد. همچنین توصیه می شود تاثیر این دو اسانس برای کنترل باکتری های بیماری زای دیگر بررسی گردد.

گیاهان دارویی, بازدارندگی, به لیمو, پونه کوهی, گوش بره, مرزه, میخک