هدی جواهری بارفروشی - بخش تحقیقات مدیریت پرورش دام و طیور، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
حسن صادقی پناه - بخش تحقیقات مدیریت پرورش دام، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
نادر اسدزاده - بخش تحقیقات مدیریت پرورش دام و طیور، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
مجید افشار - آزمایشگاه مرکزی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

این مطالعه با هدف بررسی اثر مصرف منابع چربی اشباع و غیر اشباع در جیره اواخر آبستنی و اوایل شیردهی، بر تغییرات بافت شناختی غده پستان بزهای سانن شکم اول انجام شد. ۳۰ راس بز ماده سانن از نیمه دوم اولین آبستنی بر اساس وزن بدن به سه گروه تقسیم شدند. به هر گروه یکی از جیره های ۱) حاوی چربی اشباع (شاهد مثبت، C+)، ۲) حاوی دانه سویای برشته (امگا-۶، SB) و ۳) حاوی دانه بزرک اکسترود شده (امگا-۳، FS) اختصاص یافت. میزان تولید شیر به صورت هفتگی و نمونه گیری از بافت پستان در سه نوبت پس از زایش انجام شده و اطلاعات بافت شناختی غده پستان با استفاده از نرم افزار Image J به دست آمد. نتایج نشان داد مصرف دانه بزرک و دانه سویا موجب افزایش تولید شیر در کل دوره نسبت به گروه C+ شد (۰۵/۰>P). درصد سلول های اپیتلیال و درصد استروما در گروه FS در مقایسه با سایر گروه های آزمایشی به ترتیب بالاترین و پایین ترین بود (۰۵/۰>P). مساحت آلوئول، لومن، اپیتلیال و تعداد سلول اپیتلیال در هر آلوئول در گروه SB بالاتر از سایر گروه ها اما تعداد آلوئول در واحد سطح برای گروه SB پایین تر از سایر گروه ها بود (۰۵/۰>P). با توجه به نتایج می توان چنین استنباط نمود که مصرف جیره های غنی از اسیدهای چرب غیر اشباع، بویژه اسیدهای چرب امگا-۳، در دوره های بحرانی رشد پستان، با تاثیر بر رشد و نمو بافت پستان موجب بهبود عملکرد تولیدی و افزایش تولید شیر خواهد شد.

بز سانن, تولید شیر, مکمل چربی, سلول اپیتلیال, بافت شناسی