علیرضا البرزی - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
سارا لرکی - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
جواد جمشیدیان قلعه سفیدی - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
هدی خداداد - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

امروزه یکی از مهمترین چالش های مبارزه و کنترل جمعیت کنه ای در صنایع دامپروری و کشاورزی، افزایش مقاومت دارویی در کنه ها و اثرات مخرب زیست محیطی ترکیبات شیمیایی ساختگی می باشد. در این مطالعه به بررسی اثرات تخم کشی و نوزاد کشی کنه هیالوما آناتولیکم آناتولیکم در مواجهه با عصاره های مختلف گیاه گز رخ (مورینگا اولیفرا) پرداخته شده است. پس از تهیه برگ گیاه، عصاره های آبی، آبی الکلی و الکلی به روش پرکولاسیون استخراج گردید. سپس اجزای اصلی ترکیبات موجود در عصاره های گیاهی توسط دستگاه کروماتوگراف گازی (GC) شناسایی شد. تخم های استحصال شده از کنه های ماده در مجاورت رقت های مختلف عصاره (۵/۲ ، ۵ ، ۱۰ و ۲۰ درصد)  غوطه ور شدند و در انکوباتور به مدت ۱۰ روز نگهداری و تخم های باز شده در گروه های آزمایش و کنترل شمارش گردید. همچنین نوزادان ۱۴ روزه کنه پس از غوطه وری در رقت های مختلف عصاره جهت بررسی زنده مانی نوزادان شمارش و درصد واقعی مرگ و میر محاسبه گردید. نتایج نشان داد که عصاره های آبی- الکلی و الکلی برگ گیاه موجب کاهش میزان باز شدن تخم ها و همچنین کاهش تعداد نوزادان کنه ای در مقایسه با عصاره آبی شدند. مهمترین ترکیبات شناسایی شده؛ ۴۵/۳۲ % لیمونن، ۷۸/۴۹ % بتا-بوربونن، ۵۷/۲۵ % ترپینولن، ۹۹/۲۱ % دلتا-تری-کارن و ۳۸/۵۸ % کلوون بودند که به ترتیب  در عصاره آبی الکلی هیدروالکلی برگ گیاه بیشتر از عصاره های الکلی و آبی بود. بنابراین برگ مورینگا اولیفرا دارای ترکیباتی است که میتوانند موثر فعالی جهت کاهش جمعیت کنه ای هیالوما آناتولیکم موثر می باشند.

مورینگا اولیفرا, هیالوما آناتولیکم, ترکیبات ضد کنه