سیده زینت هادیان - دکتری مدیریت آموزشی، مدرس دانشگاه فرهنگیان
مجتبی رضایی راد - استادیار گروه تکنولوژی آموزشی،واحد ساری،دانشگاه آزاد اسلامی،ساری،ایران
صفی اله رمضانخانی - دکتری مدیریت آموزشی. مدرس دانشگاه فرهنگیان

پیشینه و اهداف: امروزه فناوری آموزشی، یکی از مهمترین ابزارها در نظام آموزشی بشمار می آید. با بهره گیری از فناوری، فراگیران خواهند توانست اطلاعات بیشتری را در مدت زمان کوتاهتری جذب کنند. طراحی مناسب برای استفاده از فناوریهای آموزشی نقش مهمی در اثربخشی آن فناوری دارد. محیط یادگیری دانش آموزمحور مبتنی بر فناوری به عنوان یک رویکرد آموزشی خلاقانه، به صورت فراگیرمحور، تعاملی، انعطاف پذیر برای انتقال بینشها، مهارتها و اطلاعاتی که به منظور خاص طراحی شده بکار میرود. بر این اساس پژوهش حاضر باهدف بررسی تاثیر یادگیری دانش آموزمحور مبتنی بر فناوری بر سطح مشارکت، نشاط و رشد اجتماعی دانش آموزان انجام شد.روشها: در این پژوهش روش نیمه (شبه) آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری متشکل از کلیه دانش آموزان پایه چهارم ابتدائی شهرستان ساری در سال تحصیلی ۱۴۰۱ - ۱۴۰۲ به تعداد ۵۳۸۲ نفر بوده که ۴۰ نفر از آنان به عنوان نمونه انتخاب شدند. در مرحله نخست نمونه گیری به شیوه تصادفی خوشه ای چندمرحله ای ازکل مدارس ابتدائی ، پایه چهارم انجام شد و در مرحله دوم، به طور تصادفی ساده و بر اساس قرعه کشی ، دانش آموزان در دو گروه آزمایش (۲۰ نفر) و کنترل (۲۰ نفر) گمارش شدند. ابزار اندازه گیری ، پرسشنامه های مشارکت اجتماعی کوهن و رسمن (۱۹۷۲)، نشاط اجتماعی تمیزی فر و عزیزی مهر (۱۳۹۶) و رشد اجتماعی وایلند بوده که در هر دو گروه توزیع و اجرا شد. بعد از نمرهگذاری ، درحالی که گروه کنترل در فهرست انتظار باقی ماند، دانش آموزان گروه آزمایش مطابق با محتوای الکترونیکی تولید شده با رویکرد دانش آموزمحور با استفاد از نرم افزار استوری لاین در درس مطالعات اجتماعی در ۸ جلسه ی ۴۰ دقیقه ای و گروه کنترل همان محتوا با زمان برابر را به صورت گروهی با همان معلم به روش سنتی آموزش دیدند. پایایی ابزار اندازه گیری ، با استفاده از آلفای کرونباخ به ترتیب ،۸۸/۰، ۹۲/۰ و ۸۴/۰ به دست آمد . برای تجزیه وتحلیل دادهها از آزمونهای t مستقل و هم بسته و تحلیل کوواریانس استفاده شد.یافته ها: نتایج تحلیل آماری نشان داد که پس از تعدیل نمرات پیش آزمون، در سطح اطمینان ۹۵ درصد (۰۵/۰(α=، بین میانگین نمرات مشارکت اجتماعی ، نشاط اجتماعی و رشد اجتماعی در پیش آزمون (قبل از مداخله ) و پس آزمون (بعد از مداخله )، هم چنین ، در بین گروههای کنترل و آزمایش اختلاف معناداری وجود دارد. چرا که ، مقدار به دست آمده برای سطح معناداری (Sig. )، از مقدار ۰۵/۰α=، کوچکتر است . به طوری که ، میانگین نمرات مشارکت اجتماعی ، نشاط اجتماعی و رشد اجتماعی در پس آزمون و در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل افزایش قابل ملاحظه ای داشته است نتیجه گیری : نتایج پژوهش نشان داد یادگیری دانش آموز محور از طریق استفاده از فناوری ، برسطح مشارکت ، نشاط و رشد اجتماعی دانش آموزان مقطع ابتدائی شهرستان ساری تاثیر دارد. یادگیری دانش آموز محور مبتنی بر فناوری در گروه آزمایش با ایجاد انگیزه و علاقه در دانش آموزان، فعالیت های مشارکتی و همچنین علاقه مندی به موضوعات مطرح شده هنگام تدریس را تقویت نمود. همچنین نتایج حاصل نشان داد که بین گروه آزمایش و گروه کنترل تفاوت معناداری در سطح نشاط و رشد اجتماعی وجود داشت و یادگیری دانش آموز محور مبتنی بر فناوری توانست مشکلات گروه آزمایش از جمله ارتباط ضعیف بین دانش آموزان را حل کند و سبب ارتقاء نشاط اجتماعی در محیط مدرسه گردد.

یادگیری دانش آموزمحور، مشارکت اجتماعی ، نشاطاجتماعی ، رشداجتماعی ، دانش آموزان.