مهدی قلیان اول - Associate Professor, Department of Health Education and Health Promotion, School of Health, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
فاطمه محمدزاده - Assistant Professor, Department of Epidemiology and Biostatistics, School of Health AND Social Development and Health Promotion Research Center, Gonabad University of Medical Sciences, Gonabad, Iran
محمد مطلبی - Associate Professor, Department of Public Health, School of Health AND Social Development and Health Promotion Research Center, Gonabad University of Medical Sciences, Gonabad, Iran
زهره صادقی - MSc Student, Department of Health Education and Health Promotion, School of Health, Gonabad University of Medical Sciences, Gonabad, Iran

مقدمه: زایمان رخدادی کاملا طبیعی است، اما در مواقع ضروری که جان مادر یا بچه در خطر باشد، عمل سزارین انجام می شود. به دلیل عدم آگاهی از عوارض سزارین، با افزایش تصاعدی آن مواجه هستیم. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف مقایسه تاثیر آموزش بر اساس نظریه رفتار برنامه ریزی شده با روش روتین بر قصد انتخاب روش زایمان در زنان مراجعه کننده به مراکز خدمات جامع سلامت شهر مشهد انجام گردید. روش ها: این مطالعه از نوع کارآزمایی در عرصه بود که در سال ۱۴۰۰ بر روی ۷۶ زن باردار انجام شد. افراد با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی دو مرحله ای انتخاب شدند و به روش تصادفی در دو گروه (مداخله و شاهد) قرار گرفتند. اطلاعات با استفاده از پرسش نامه دموگرافیک و باروری و پرسش نامه روا و پایا شده مرتبط با سازه نظریه رفتار برنامه ریزی شده برای هر دو گروه در سه مرحله قبل، بلافاصله و یک ماه پس از مداخله جمع آوری شد. برنامه آموزشی برای گروه مداخله بر اساس نظریه رفتار برنامه ریزی شده طی شش جلسه به افراد ارایه گردید و گروه شاهد نیز آموزش های روتین را دریافت نمودند. داده ها با استفاده از آزمون های Kolmogorov-Smirnov، Mann-Whitney، ۲c، Fisher's exact و مدل Generalized estimation equations (GEE) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: دو گروه از نظر متغیرهای دموگرافیک و باروری همگن بودند. نتایج مدل GEE نشان داد که میانگین نمره متغیرهای آگاهی، نگرش، کنترل رفتاری درک شده، هنجار ذهنی و قصد رفتاری در زمان های بلافاصله و یک ماه پس از مداخله به طور معنی داری در گروه مداخله بیشتر از گروه شاهد بود (۰۵/۰ > P). نتیجه گیری: مداخله به روش نظریه رفتار برنامه ریزی شده، بر انتخاب روش زایمان طبیعی تاثیر دارد. بنابراین، توصیه می شود از این آموزش ها در کنار مراقبت های بارداری به منظور کاهش سزارین استفاده گردد.

Theory of planned behavior, Cesarean section, Natural childbirth, نظریه رفتار برنامه ریزی شده, سزارین, زایمان طبیعی