ماندانا دهقان - دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی، گرایش عرفانی
سمیرا رستمی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا
سید محسن ساجدی راد - استادیار گروه زبان وادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا، ایران

انسان کامل از جمله اصطلاحاتی است که در عرفان مورد توجه بسیار قرار می گیرد. اوحدالدین مراغه ای عارف اواخر قرن هفتم و اوائل قرن هشتم است. وی در منظومه جام جم در شرف نوع انسان به ویژگی های وجودی انسان پرداخته است و همچنین در حال و مقام عارفان نیز نشانه های بسیاری را از سیمای انسان متعالی برای مخاطبین ذکر کرده است. هدف از این پژوهش بررسی سیمای انسان آرمانی از منظر اوحدی مراغه ای است که با سه رویکرد نسبت انسان کامل با خداوند، جایگاه انسان در عالم هستی و مبحث رسالت و ولایت، به شیوه توصیفی تحلیلی انجام می پذیرد. از جمله نتایج تحقیق این که اوحدی رسول گرامی اسلام را معنی و دیگران را صورت می داند. اوحدی دل انسان کامل را عرش رحمان و محل تجلی نور ذات خداوند می داند.از نظر اوحدی، انسان نامه سربسته ایزدی است و جزیی ترین، و کم ارزش ترین بخش از کالبد اهل کمال نیز، به دو جهان می ارزد. آفرینش هستی به واسطه وجود انسان کامل تمام گشت و عدم معرفت و دانایی را دلیل عدم سجده شیطان بر مقام انسان است.

اوحدی مراغه ای، انسان کامل، جام جم