سیدعلی ملانوروزی - دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد روزنامه نگاری رادیو و تلویزیون، دانشکده ارتباطات و رسانه، دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران
داود نعمتی انارکی - دانشیار گروه ژورنالیسم و خبر، دانشکده ارتباطات و رسانه، دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران
فاطمه عظیمی فرد - دکتری زبان شناسی همگانی، گروه زبان شناسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

پژوهش حاضر در پی مقایسه گفتمان تارنماهای خبری خبرگزاری صدا و سیما، بی بی سی فارسی و شبکه تلویزیونی ایران اینترنشنال در پوشش اخبار دور هفتم مذاکرات است. هدف این پژوهش پاسخ به این سوال اصلی است که هر کدام از شبکه های خبری چه گفتمانی را در نوشتن اخبار مربوط به دور هفتم مذاکرات در پی گرفته اند. روش به کار گرفته شده در این پژوهش، تحلیل گفتمان انتقادی با استفاده از رویکرد ون دایک است. متون مورد مطالعه این پژوهش از بین مجموعا ۱۳۴ خبر در بازه زمانی ۸ تا ۲۶ آذر ماه سال ۱۴۰۰ (دور هفتم مذاکرات هسته ای) است که مورد بررسی و گفتمان کاوی قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان می دهد، تارنماهای مذکور در این زمینه ها که عوامل کندشدن و یا توقف مذاکرات هسته ای در دور هفتم چه کسانی هستند، عزم و اراده چه کسانی در به ثمر نشستن مذاکرات جدی است، نیت کشورهای عضو برجام در شرکت در این دور از مذاکرات چیست و سرانجام این دور از مذاکرات به چه نتیجه ای می رسد و... با یکدیگر تعارض دارند. هر یک از تارنماهای مذکور انگاره های خود را براساس گفتمان های ساخته شده، ارائه کرده اند. خبرگزاری صدا و سیما با توجه شیوه نگارش، زبان و واژگان به کاربرده در متن اخبار، از گفتمان های "ضدآمریکایی" و "ضد استکباری" بهره می برد این تارنمای خبری هدف از دور هفتم مذاکرات را بازگشت طرف مقابل به تعهدات می داند و همچنین از ایران با صفات تعهد و جدی یاد می کند؛ این در حالی است که تارنمای شبکه خبری ایران اینترنشنال با گفتمان "جنگ طلبی" هدف مذاکرات را پرهیز از بحران هسته ای دانسته و آینده مذاکرات را در صورت ادامه این روند و شکست مذاکرات جنگ نظامی و سرنگونی ایران می داند. گفتمان "مقصرسازی" نیز در تارنمای شبکه خبری بی بی سی فارسی دیده می شود که در آن گرانی و بالا رفتن نرخ ارز را برای آینده مذاکرات پیش بینی کرده است.

گفتمان خبری، ایران اینترنشنال، خبرگزاری صدا وسیما، بی بی سی، مذاکرات هسته ای