مهدیه سمسارزاده - گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
سعید سیف زاده - دانشیار گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
داوود درویشی زیدآبادی - استادیار مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، بخش تحقیقات جنگلها ومراتع
حمیدرضا ذاکرین - استادیار گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
اسماعیل حدیدی ماسوله - استادیار گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
محسن یوسفی - گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران

این آزمایش با هدف بررسی تاثیر زئولیت بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دارویی گشنیز در شرایط تنش خشکی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در ۴ تکرار طی دو سال زراعی ۹۷-۱۳۹۶ و ۹۸-۱۳۹۷ انجام شد. عامل تنش خشکی در ۳ سطح (شامل : ۱۰۰% نیاز آبی (بدون تنش) ، ۷۵% نیاز آبی (تنش ملایم) و ۵۰% نیاز آبی (تنش شدید)) و مصرف زئولیت در ۵ سطح (عدم مصرف، ۲، ۴، ۶ و ۸ تن در هکتار زئولیت). نتایج نشان داد که با اعمال تنش خشکی، ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک اندام هوایی به طور چشم گیری کاهش یافت؛ درحالی که با کاربرد زئولیت تاحدودی اثرات تنش کم آبی کاهش یافت. بیشترین و کمترین میزان وزن خشک اندام هوایی به ترتیب، در آبیاری نرمال (بدون تنش) با کاربرد شش تن زئولیت در هکتار (۹۹/۲ گرم بر بوته) و در شرایط خشکی (۵۰ درصد نیاز آبی) بدون کاربرد زئولیت (۲۲/۱ گرم بر بوته) به دست آمد. با اعمال رژیم آبیاری، کلروفیل a در تمامی تیمارها کاهش یافت. به طوری که بیشترین میزان کلروفیل a در تیمار بدون تنش و زئولیت شش تن مشاهده شد. به طورکلی مشخص شد که با اعمال تنش ملایم (۷۵ درصد نیاز آبی) و استفاده از شش تن در هکتار زئولیت می توان ضمن کاهش اثرات تنش، از عملکرد اقتصادی قابل قبولی در گیاه گشنیز برخوردار بود.

تنش خشکی، زئولیت، گشنیز، کلروفیل