حمید شیرمحمدی - دانشیار، گروه مهندسی عمران، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
فرزاد رحیمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی عمران، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
فرهاد حدادی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی عمران، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

استفاده از سیستم دوچرخه به عنوان یکی از راهکارهای موثر توسعه سیستم حمل ونقل پایدار شهری و کاهش معضلات ترافیکی، و زیست محیطی است. بنابراین به منظور بهبود ترافیک شهری و توسعه این سیستم حمل ونقلی، هدف پژوهش حاضر، ابتدا شناسایی عوامل موثر بر انتخاب مسیر دوچرخه سواری و سپس اولویت بندی مسیرها در خیابان های کارون، قصرالدشت، دامپزشکی و جیحون در منطقه ۱۰ تهران می باشد. در ابتدای پژوهش، عوامل موثر بر مسیر دوچرخه سواری با استفاده از روش پرسشنامه ای شناسایی می شوند و سپس روابط علت و معلولی با ۲۰ نفر افراد خبره و ۲۸۰ شهروند براساس روش های تصمیم گیری چندمعیاره نظیر تکنیک دلفی و روش دیمتل تعیین می گردد. به علاوه، از فرآیند تحلیل شبکه (ANP) و آزمون تی-تست برای اولویت بندی عوامل موثر در مسیر دوچرخه سواری و رتبه بندی مسیرهای پیشنهادی استفاده می شود. بنابراین بر اساس پرسشنامه مورد استفاده در پژوهش حاضر، ۵ معیار و ۲۸ زیر معیار مرتبط به انتخاب مسیر دوچرخه سواری در مسیرهای موردمطالعه شناسایی شدند که پایایی و روایی پرسشنامه بر اساس این عوامل ۹/۰ به دست آمد و این عوامل بر اساس اهمیت و میانگین وزنی اولویت بندی شدند. نتایج حاصل از بررسی عوامل موثر بر انتخاب مسیر دوچرخه سواری در پژوهش حاضر براساس داده های پرسشنامه و استفاده از فرآیند تحلیل شبکه (ANP)، دیمتل و تی-تست نشان داد که مهمترین عوامل موثر بر انتخاب مسیرهای دوچرخه سواری به ترتیب عوامل ایمنی، زیست محیطی، ترافیکی، انسانی و سایر عوامل می باشند. همچنین خیابان قصرالدشت با بیشترین مقدار میانگین موثر به عنوان رتبه اول در انتخاب مسیر برای دوچرخه سواری در جهت بهبود ترافیک شهری می باشد و به ترتیب خیابان های دامپزشکی، کارون و جیحون در رتبه های بعدی برای انتخاب مسیر دوچرخه سواری بر اساس عوامل موثر قرار می گیرند.

مسیر دوچرخه سواری, عوامل موثر, ترافیک شهری, روش تصمیم گیری چندمعیاره, روش دیمتل