فاطمه عسکری - گروه علوم و مهندسی باغبانی و فضای سبز، دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی، اسدآباد، ایران
پرویز الماسی - گروه علوم و مهندسی باغبانی و فضای سبز، دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی، اسدآباد، ایران

سنبل الطیب با نام جنس والرین جز گونه های دارویی بسیار ارزشمند در سطح جهان می باشد که در درمان بیماری های ناشی از اختلالات عصبی کاربرد دارد. در حال حاضر دو گونه والرین آفیسینال و والرین کوهستان در ایران تحت کشت و رویش در عرصه های طبیعی قرار دارند وگونه های مختلف این گیاه مستلزم بررسی و مقایسه از جهات مختلف میباشند و همچنین خصوصیات مورفولوژی و ریخت شناسی نیز از عمده عواملی است که پرداختن به آن مورد نیاز است. والرین کوهستان با نام علمی سیسیمبریفولیا از جمله گونه های دارویی و اندمیک ایران می باشند که در برخی از ارتفاعات و کوهستان های کشور بصورت خودرو رویش دارد. والرین آفیسینال جزو گونه های وارداتی است که منشا آن مناطق اروپایی میباشد. این گونه طی دو دهه گذشته وارد ایران شده و اکنون در بسیاری از مزارع ایران کشت و توسعه یافته است. گونه ی والرین کوهستان از زمان های قدیم در طب سنتی به عنوان آرامش بخش اعصاب، برای رفع بی حواصی و خستگی و پریشانی استفاده می شده است. مشخص کردن مراحل حیاتی گیاهان برای تنظیم برنامه های بهره برداری و استفاده صحیح، جلوگیری از برداشت بی موقع و حفاظت ذخیره ژنتیکی آن و بررسی خصوصیات فنولوژی گیاه بسیار لازم است. پس از مقایسه میانگین مشاهدات مشخص شد بین نتایج بدست آمده در تیمارهای مختلف تفاوت معنی دار وجود دارد و بهترین پوشش از نظر حفظ گیاهچه های ایجاد شده، پوشش گونی با ۹۰ % گیاهچه های سالم ارزیابی شد.

گونه های نارد هندی، والرین کوهستان،آفیسینال، فنولوژی، موفولوژی، اهلی سازی.