موسی اعظمی - دانشیار گروه توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
هاجر وحدت مودب - دانشجوی دکتری گروه توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

بخش کشاورزی در فرآیند توسعه نیازمند تخصیص بهینه منابع، امکانات و خدمات در جهت دستیابی به اهداف برنامه های توسعه است. امروزه آنچه در توسعه کشاورزی خطر آن احساس می شود نبود یا کم توجهی به راهبردهای بومی شده و متناسب با شرایط محیطی، اجتماعی و تکنولوژی می باشد. در این شرایط یکی از راهکارهای اساسی در شناخت مسائل کشاورزی، شناخت شکاف ها و نابرابری های موجوددر بین مناطق است. در تحقیق حاضر، وضعیت شکاف جغرافیایی شاخص­های توسعه کشاورزی شهرستان های استان همدان بررسی و ارزیابی شد. از این­رو، این پژوهش با هدف منطقه­بندی توسعه کشاورزی شهرستان­های استان همدان انجام شده است. به منظور جمع­آوری داده ها، از آمارهای ثانویه سازمان های مختلف استفاده شده است؛ در این تحقیق که روش منطقه­بندی بر مبنای تحلیل مجموعه­ای از شاخص ها به منظور ساخت شاخص ترکیبی است، ۷۵ شاخص در سه مولفه انتخاب و برای تحلیل آنها روش ویکور مورد استفاده قرار گرفت برای انجام محاسبات از نرم افزار SPSS و Excel و برای ترسیم نقشه ها و تولید اطلاعات مکان­مند از نرم­افزار GIS استفاده شده است نتایج حاصل از تکنیک ویکور نشان دهنده نوعی از هم­گسیختگی و عدم تعادل در توسعه کشاورزی استان می باشد. بطوریکه شهرستان نهاوند در گروه برخوردارترین، شهرستان های اسدآباد، بهار، تویسرکان، رزن، ملایر و همدان در گروه نیمه برخوردار و شهرستان های فامنین و کبودرآهنگ از نظر شاخص های مورد بررسی در این مطالعه غیر برخوردار از لحاظ توسعه کشاورزی بوده ­اند.

توسعه کشاورزی, منطقه بندی, نابرابری فضایی, استان همدان.