مقدمه ای بر سنجش «دانش برای توسعه»

این مقاله با تاکید بر نقش حیاتی و حساس دانش در توسعه اجتماعی اقتصادی جوامع، به شناسایی عوامل موثر در زمینه سازی برای پیشرفت علم و فناوری پرداخته و وضعیت کشورهایی را که در دهه اخیر به توسعه مناسب دست یافته اند (نظیر کشورهای جنوب شرق آسیا) به مثابه مصداقی برای این مدعا قرار داده است که توسعه درون زا متکی بر دانش (اعم از تولید در داخل یا اکتساب آن از خارج کشور) و اشاعه آن در جامعه و فراهم شدن زمینه های مناسب برای تزریق و به کارگیری نتایج آن در صنایع و خدمات و نیز آمادگی مردم برای استفاده از تولیدات و خدمات دانش است. این مقاله در ادامه، اجزای شش گانه دانش ملی را برشمرده و وضعیت جامعه ما را در هر بخش توضیح داده است. به نظر نگارنده کشور ما در بخش انگیزش به علت برخورداری زمینه های مناسب و امکانات بالقوه ای که قابلیت توسعه دارند با مشکلی روبه رو نیست. در بخش خلق و تولید دانش نیز آنچه اولویت دارد ضرورت شناخت دانش های مورد نیاز توسعه اجتماعی و اقتصادی است. اما در بخش دسترسی به دانش ضعف زیرساخت های اطلاع رسانی کاملا مشهود است. در بخش اشاعه نیز معضل اصلی عدم جذب سریع نتایج فعالیت های دانش در امور اقتصادی و اجتماعی است؛ همچنین در بخش بهره برداری از دانش نیاز به توسعه زمینه های اولیه، نیازی جدی و اساسی است.