سلیمان ذوالفقارنسب - کارشناس پژوهشی مرکز مطالعات، تحقیقات و ارزشیابی آموزشی، سازمان سنجش آموزش کشور
غلامرضا یادگارزاده - عضو هیئت علمی سازمان سنجش آموزش کشور

در ایران بحث از نقشه جامع علمی کشور برای توسعه اقتصادی اجتماعی باعث شده که طرح های مختلفی برای این سامانه ارائه شود و برای ارزیابی آن شاخص های مختلفی هدف گذاری شده اند. رویکردهای آنها بیشتر بر پایه سامانه علم و فناوری است و شاخص های آن از زیرساخت ها گرفته تا درونداد و برونداد علم و فناوری بسیار زیاد، پراکنده و بدون ارتباط تئوریک با یکدیگر بوده است. در این نوشته براساس رویکردی سیستمیک برای ارزیابی فرایند توسعه ملی بر مبنای یک نظام نوآوری، ۳ نشانگر مهارت های انسانی و ۳ نشانگر کارکردهای تکنولوژیک و ۶ نشانگر توان رقابت صنعتی برگرفته از سازمان ملل در ارتباطی تئوریک علی با یکدیگر قرار داده شده اند که هر یک از این نشانگرها برایند نهایی مجموعه ای گسترده از فعالیت های زیرساختی، علمی و فنی در آن زمینه است و توان نوآورانه هر کشوری را در راستای توسعه ملی و افزایش رفاه و امنیت اجتماعی نشان می دهد. یک نشانگر نیز تحت عنوان ارتباط متقابل علم و فناوری و اینکه علم و فناوری در کجا به یکدیگر می پیوندند در چهار سطح ارائه شده است.

نوآوری, تحقیق و توسعه, علم و فناوری, رقابت پذیری اقتصادی, نیروی انسانی