سید جواد میرمحمد صادقی - عضو هیات علمی دانشکده مهندسی راه آهن دانشگاه علم و صنعت ایران
محمدامین زارعی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی راه آهن دانشگاه علم و صنعت ایران

در طی هر دوره نگهداری و تعمیر (نت) خطوط بالاستی، بخش عمده ای از هزینه ها صرف نگهداری و یا تعویض لایه بالاست خطوط ریلیراه آهن می شود. علاوه بر این هزینه ها ، مسدودکردن و عدم بهره برداری از خطوط ریلی در کاهش درآمد حاصل از راه آهن تاثیر بسزایی دارد.یکی از روش های نوین در مورد بهبود عملکرد لایه بالاست، بهره گیری از خرده لاستیک در این لایه می باشد. به کارگیری خرده لاستیک دربالاست در راستای بهبود خواص و رفتار آن در برابر انواع عوامل سایشی و فرسایشی نظیر چرخه های بارگذاری و خردشدگی می باشد. نتایجآزمایش های پژوهشگران نشان می دهد با استفاده از خرده لاستیک، از سایش سنگدانه های بالاست کاسته می شود. همچنین با استفاده از۱۰ درصد وزنی خرده لاستیک در بالاست (که توسط اکثر محققان به عنوان درصد بهینه خرده لاستیک گزارش شده است) خاصیت میراییارتعاشات بالاست افزایش می یابد. در صورت استفاده از خرده لاستیک به میزان ۱۰ تا ۵۰ درصد حجمی در بالاست، سختی قائم خط نزدیک به سختی خط دارای USP زیر تراورس می شود. از طرف دیگر، تحقیقات آزمایشگاهی در دانشگاه گرانادا نشان می دهد که در صورت استفاده از خرده لاستیک در حدود ۲۵ درصد حجمی بالاست، مقاومت جانبی بیشتری نسبت به بالاست بدون خرده لاستیک بدستآمده است. همچنین مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهد که در صورت استفاده از مخلوط سنگریزه-خرده لاستیک برای تزریق در بالادست Stone Blowing بمنظور اصلاح تراز خط، نشست بالاست کاهش می یابد و در نتیجه دفعات عملیات نت کاهش قابل توجهی خواهد داشت. در صورت استفاده از خرده لاستیک به میزان ۵ و ۱۰ درصد حجمی، مقاومت برشی لایه بالاست، رفتار انبساطی و زاویه اصطکاکداخلی دچار کاهش می شود. مرور بر ادبیات فنی نشان می دهد مهندسین راه آهن برای استفاده از خرده لاستیک در لایه بالاست با یکچالش جدی مواجه هستند. بعبارت دیگر مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهد که غالبا مقاومت و سختی لایه بالاست بدلیل افزودن خردهلاستیک کاهش یافته که این نقطه ضعف در خور تاملی است. از طرفی خردشدگی، سایش و خاصیت جذب انرژی مصالح بالاستی بهبودیافته است. نکته حایز اهمیت دیگر این است که روند نتایج بدست آمده در مورد اثر افزودن خرده لاستیک بر نشست بالاست در مطالعاتپژوهشگران متفاوت و بعضا در تناقض با یکدیگر است. از این رو در این پژوهش با مروری جامع بر مطالعات آزمایشگاهی، م یدانی و عد د یرفتار بالاست متاثر از اضافه شدن خرده لاستیک بررسی شده و در پایان جم عبندی و توصیه ای در مورد استفاده از خرده لاستیک در خطوطبالاستی ارائه شده است .

خرده لاستیک؛ خطوط بالاستی؛ نگهداری و تعمیر؛ زوال بالاست