فرزانه دهستانی - Ph.D Candidate in Psychology, Department of Psychology, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran.
بهرام میرزائیان - Assistant Professor, Department of Psychology, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran.
رمضان حسن زاده - Professor, Department of Psychology, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran.
پیام سعادت - Visiting Associate Professor, Mobility Impairment Research Center, Health Research Institute, Babol University of Medical Sciences, Babol, Iran.

زمینه و هدف: درد نوروپاتیک (Neuropathic pain) یکی از مهم ترین انواع دردهای مزمن است که با وجود پیشرفت های روزافزون علم پزشکی، درمان آن با مشکلات زیادی همراه است. این مطالعه به منظور تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهزیستی روان شناختی و ادراک درد بیماران مبتلا به درد نوروپاتیک مزمن انجام شد. روش بررسی: این کارآزمایی بالینی روی ۳۰ بیمار مبتلا به درد نوروپاتیک مزمن مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی روحانی دانشگاه علوم پزشکی بابل در شهر بابل طی سال ۱۴۰۰ انجام شد. بیماران به صورت تصادفی در دو گروه ۱۵ نفری کنترل و مداخله قرار گرفتند. پرسشنامه های بهزیستی روانشناختی (ریف) و باورها و ادراک های درد (ویلیامز و تورن) در پیش آزمون تکمیل گردید. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در ۸ جلسه ۱۲۰ دقیقه ای، هفته ای یک بار برای گروه مداخله اجرا شد. پس از اتمام دوره درمانی، هر دو گروه مورد پس آزمون قرار گرفتند و دو ماه پس از اجرای پس آزمون، آزمون پیگیری اجرا گردید. یافته ها: نمره کل بهزیستی روانشناختی و خرده مقیاس های پذیرش خود، روابط مثبت با دیگران، خود مختاری، تسلط بر محیط، زندگی هدفمند و رشد شخصی گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل در پس آزمون افزایش آماری معنی داری یافت (P<۰.۰۵). نمر ه کل ادراک درد و خرده مقیاس های باور به ثبات درد در زمان حال و باور به اسرارآمیزی درد گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل در پس آزمون کاهش آماری معنی داری یافت (P<۰.۰۵). نتایج درمان در مرحله پیگیری نیز حفظ شد. خرده مقیاس های باور به استمرار درد در آینده و باور به خود ملامتگری در گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل در پس آزمون تفاوت آماری معنی داری نشان نداد؛ اما خرده مقیاس های باور به استمرار درد در آینده و باور به خود ملامتگری گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل در مرحله پیگیری، کاهش آماری معنی داری یافت (P<۰.۰۵). نتیجه گیری: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می تواند به عنوان یک مداخله اثربخش بر افزایش بهزیستی روانشناختی و کاهش ادراک درد بیماران نوروپاتیک مزمن در کنار درمان های دارویی محسوب شود.

Acceptance and Commitment Therapy, Psychological Well-Being, Pain Perception, Chronic Pain, درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد, بهزیستی روان شناختی, ادراک درد, درد مزمن