محمد علی بحرینی زارج
فاطمه صالحی یزدی
زهرا ابوالحسنی

هدف این مطالعه بررسی و شفاف سازی وضعیت شرکت های فناوری نانو ایرانی مبتنی بر جایگاه آن ها در زنجیره ارزش است. به این منظور رفتار کسب و کاری هر کدام از شرکت های فناوری نانو در بازه زمانی از ابتدای سال ۱۳۸۷ تا انتهای سال ۱۳۸۹ مورد مطالعه قرار گرفته است. این پژوهش، یک مطالعه توصیفی است که با استفاده از مفهوم زنجیره ارزش، قصد توصیف صنعت در حال شکل گیری نانو را دارد. در این تحقیق روش پیمایش طولی مورد استفاده قرار گرفته و در یک تمام شماری، کلیه شرکت هایی که به عنوان شرکت های فعال در حوزه فناوری نانو مورد مطالعه قرار داده است. جهت جمع آوری. داده ها، از مصاحبه های نیمه ساخت یافته، در سطح شرکت های نانو، مشتریان آن ها، شرکت ها یا سازمان های همکار آن ها مانند آزمایشگاه ها یا مراکز تحقیق و توسعه یا دانشگاه ها، مستندات رسمی و غیررسمی شرکت ها، مدارک، مکاتبات و گزارش های شرکت ها استفاده شد. تحلیل داده های جمع آوری شده نشان می دهد رویکرد کلی شرکت ها در حوزه فناوری نانو عرضه محور بوده است تا تقاضا محور. همچنین بعضی از شرکت های بالادستی زنجیره، فعالیت خود را به سمت تولید محصول نهایی گسترش داده و به فعالیت در پایین دستی زنجیره مشغول شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد وضعیت اقتصادی صنایعی که محصولات خود را با نانو بهینه کرده اند، از منظر سودآوری، بازگشت سرمایه و گردش مالی بهتر از شرکت های در ابتدا یا میانه زنجیره ارزش است. این مطالعه تصویر مناسبی از فعالیت شرکت های فناوری نانو برای سیاست گذاران و فعالان کسب و کار فراهم کرده و تقویت شرکت های واسطه نانویی و شرکت های صنعتی علاقمند به تولید مبتنی بر فناوری نانو و همچنین شراکت های راهبردی بین صنعت و شرکت های نانویی را توصیه می کند.

فناوری نانو, زنجیره ارزش, نانو مواد, نانو ابزارها, شرکت های واسطه فناوری