عبدالجبار زرگوش نسب - دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه ایلام
جواد یعقوبی - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه ایلام

این پژوهش، به روش توصیفی تحلیلی، ماده ۳۶۵ قانون مجازات اسلامی جدید را در دو نظریه­ ذیل نقد و بررسی کرده است: الف) قول مشهور که قانون مجازات جدید بر اساس آن تنظیم شده و حق عفو از قصاص را برای مجنی علیه پذیرفته است؛ ب) قول غیرمشهور که ماده ۵۴ قانون مجازات اسلامی سابق بر اساس آن تنظیم شده و حق عفو را متعلق به اولیای دم دانسته است. این نوشتار با استناد به ادله­ قرآنی، روایی، عقلی و هم­ چنین نظریه تشفی­ خاطر، قول دوم را به اثبات رسانده است. هدف تحقیق اثبات نظریه­­ مخالف مشهور است، مبنی بر اینکه با گذشت مجنی علیه قبل از فوت، حق قصاص ساقط نمی­ شود و اولیای دم می­ توانند پس از فوت مجنی علیه، مطالبه­ قصاص یا دیه نمایند. نوآوری این پژوهش، تحلیل ماده ۳۶۵ قانون مجازات جدید با نگاهی جرم­ شناسانه می باشد و اثبات اینکه با گذشت مجنی علیه قبل از فوت، حق قصاص ساقط نمی شود و اولیای دم می توانند پس از فوت مجنی علیه، مطالبه­ قصاص یا دیه نمایند.

ماده ۳۶۵ قانون مجازات, مجنی علیه, ولی دم, تشفی خاطر