علی سلیم - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات
محمد رضا رضوی - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات
رضا رادفر - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات
فرهاد غفاری - دانشگاه آزاد اسلامی، و احد علوم و تحقیقات
مسعود افشاری مفرد - موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی

سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) از طرق مختلفی همچون فراهم آوردن بازارها و کانال های بازاریابی جدید، منابع ارزان تر، فناوری ها، محصولات، مهارت ها و روش های نوین تامین مالی، تاثیرات مهمی بر کسب وکارها در سطح جهانی می گذارد. یکی از مهم ترین این آثار برای کشورهای میزبان می تواند سرریز فناوری از شرکت های بزرگ بین المللی به بنگاه های محلی باشد که ایران نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه در ۱۵۰ سال گذشته با این پدیده روبرو بوده است. با این حال در کشور، پژوهش های اندکی درباره نقش سرمایه گذاری مستقیم خارجی در سرریز فناوری انجام شده که مقاله حاضر برای پرکردن بخشی از این خلاء به بررسی اثر میزان توانمندی های فناورانه شرکت های سرمایه پذیر بر ارتباط میان جذب سرمایه گذاری خارجی و فعال شدن کانال های سرریز فناوری (کانال های تقلید به واسطه مشاهده، آموزش، پیوند با تامین کنندگان محلی، همکاری فناورانه با بنگاه های داخلی و جابجایی کارکنان) پرداخته است. به این منظور، مطالعه ای میدانی (از طریق مصاحبه و پرسشنامه) بر روی ۱۰۰ شرکت خارجی سرمایه گذار در ایران در بازه زمانی سال های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ صورت گرفته است. نتایج نشان داده اند که سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران به صورت مستقیم تاثیری بر فعال شدن کانال های سرریز نداشته لیکن افزایش توانمندی های فناورانه شرکت های سرمایه پذیر به عنوان یک متغیر مداخله گر منجر به فعال شدن دو کانال سرریز یعنی تقلید به واسطه مشاهده و آموزش شده است.

سرمایه گذاری مستقیم خارجی, سرریز فناوری, کانال های سرریز فناوری, شرکت های سرمایه پذیر