محمد سعید تسلیمی - دانشکده مدیریت دانشگاه تهران تهران ایران
محمد حسین نقوی - دانشجوی دکترای سیاستگذاری علم و فناوری دانشکده مدیریت دانشگاه تهران
نیما مختارزاده - عضو هیت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران
علی بابایی - دانشجوی دکترای مدیریت دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه صنعتی شریف

از دهه ۹۰ میلادی فعالیت های پراکنده ای برای تولید داخلی زیست داروها آغاز و اکنون حدود ۲۰ داروی نوترکیب در کشور تولید می شود. ظهور چندین شرکت فعال در این حوزه و تولید برخی داروهای خاص فناورانه - که ایران دومین تولیدکننده آنها در دنیا است – نشان دهنده پیشرفت شگرف ایران در تولید داروهای زیستفناورانه و شکل گیری یک صنعت کاملا مستقل طی کمتر از دو دهه است. در این مقاله ظهور صنعت زیست داروی ایران به عنوان یک مطالعه موردی خاص در نظر گرفته و در یک تحقیق کیفی اکتشافی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور داده ها از طریق مصاحبه های اکتشافی و نیمه ساختاریافته گردآوری و با استفاده از تحلیل تم و کدگذاری، تحلیل شدند. بررسی ها نشان می دهد که شکل گیری اجتماعات منسجم میان برخی افراد در سطوح میانی دولت و دانشگاه منجر به ایجاد کارآفرینی نهادی جمعی بین دولت و دانشگاهیان شده و همین نیز نقطه آغاز ظهور صنعت زیست داروها در ایران است. علاوه بر این نشان داده شده که نهادهای واسطه ای سه نقش مهم در ظهور این صنعت در ایران ایفاء کرده اند: ایجاد درهم تنیدگی دولت-دانشگاهیان، ایجاد اجتماع منسجم میان کارآفرینان نهادی و همچنین تسهیل تامین مالی و برقراری ارتباطات بین المللی.

ظهور صنعت, حوزه نهادی, کارآفرینی نهادی جمعی, اجتماع منسجم, نهاد واسطه ای, زیست داروها