سعیده بابایی - دانشجوی دکتری فلسفه علم و فناوری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران
ریحانه تاجیکی - دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه شاهد، تهران

در طول تاریخ، زنان یکی از گروه هایی بوده اند که در حاشیه قرار گرفته اند و این پدیده در حوزه علوم و حرفه های مرتبط با فناوری های دیجیتال نیز قابل مشاهده است. گرایش به مطالعات جنسیت در علم و فناوری، در پاسخ نیاز به ضرورت حضور زنان به عنوان نیمی از افراد جامعه در عرصه علم و فناوری پدید آمده است. فناوری های دیجیتال یکی از عوامل تاثیرگذار در شکل گیری جوامع در آینده خواهند بود و لذا مشارکت فعالانه زنان در فرآیند تولید این فناوری ها می تواند آنها را از نادیده گرفتن ارزش های زنانه نگر دور نگه دارد. در این مقاله تلاش شده زمینه نقش زنان در توسعه این فناوری ها بررسی شود. این مقاله، مطالعه ای راهبردی بوده که به روش کتابخانه ای انجام شده است. با فیش برداری از منابع متعدد سعی بر این بوده که با تکیه بر رهیافت فیلسوفان فمینسیت تفاوت گرا و انتخاب مدل طراحی حساس به ارزش در تولید فناوری های دیجیتال، ابتدا به آسیب هایی که در اثر عدم حضور زنان در این فرآیند به وجود آمده اشاره و سپس راهکارهایی برای ایجاد توازن جنسیتی در این فرآیند پیشنهاد شود. مطالعه نشان داده که در صورت پیگیری این سیاست های کلان و راهکارهای پیشنهادی سیاست گذاران، طراحان و کاربران فناوری های دیجیتال، زنان می توانند جایگاه اثرگذاری در توسعه فناوری های دیجیتال پیدا کنند و در نتیجه، فناوری هایی که تولید می شوند نیز سوگیری کمتری علیه زنان داشته باشند و عادلانه تر خواهند بود. کلیدواژه ها:

فناوری های دیجیتال, زنان, جنسیت, طراحی حساس به ارزش, ارزش های زنانه نگر