محمدامین فخیمی - دانشجوی دکترای سیاست گذاری علم وفناوری، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران.
فاطمه ثقفی - دانشیارگروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

توسعه کاربردهای فناوری های هسته ای در حوزه های انرژی، پزشکی، کشاورزی و صنعتی در سال های اخیر موجب توجه کشورها به نوآوری هسته ای شده است. باتوجه به این که ورود به این صنعت نیازمند سرمایه گذاری های کلان، پرریسک و بلندمدت است باید برای کاهش ریسک ورود، از تجارب سایر کشورها الگوبرداری شود. در پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی توسعه قابلیتهای صنعت هسته ای از منظر نظریه فرارسی فناورانه ، مبتنی بر تجربه کشور کره جنوبی و توسعه آن با تجربه سایر کشورهای پیشرو، از مرور نظام مند برای جمع آوری منابع و از روش تحلیل مضمون برای تحلیل آن استفاده شده است. بدین منظور با جستجو در پایگاه داده ای اسکوپوس حول موضوع «نوآوری و فرارسی در صنعت هسته ای» مجموعا ۲۱۷ منبع داده ای یافت شد که پس از چندمرحله غربال گری ۱۶ مقاله اصلی مرتبط جهت بررسی عمیق تر بدست آمد. با مرور دقیق این مقالات و تحلیل مضامین، الگویی مشتمل بر مولفه های «نظام نوآوری»، «بازبودن» و «نظام حکمرانی» برای توسعه نوآوری هسته ای و فرارسی فناورانه بدست آمد. در ادامه این الگو براساس نظر متخصصین داخلی، با شرایط صنعت هسته ای ایران اصلاح شد. نتایج نشان داد برای عبور از دو چالش اساسی در توسعه صنعت هسته ای یعنی «ضعف هماهنگی درونی بازیگران صنعت» و «ارتباط ضعیف صنعت با بازار و محیط بیرونی» باید تغییراتی در هر سه مولفه الگو ایجاد شود تا براساس تسهیل یادگیری زمینه فرارسی فناورانه در این صنعت فراهم شود.

نوآوری هسته ای, قابلیت های فناورانه, تجاری سازی, فرارسی فناورانه, الگو