حسن بشیر - استاد تمام دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(علیه السلام)، تهران، ایران
امیررضا تمدن - دانشجوی دکترای فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(علیه السلام)، تهران، ایران
امین میرشکاری سلیمانی - کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی(ره)، تهران، ایران

با گسترش روز افزون استفاده از فناوری های نوین ارتباطی، ابزارهای مدیریت افکار عمومی نیز دستخوش تحولات اساسی شده است؛ به طوریکه هم از نظر روشی و هم از نظر مبانی نظری، تحولاتی در حوزه مدیریت افکار عمومی رخ داده است که ضرورت بازنگری و توسعه ادبیات نظری گذشته را مضاعف می نماید. آنچه که امروزه در چند سال اخیر و به ویژه پس از انتخابات سال ۲۰۱۶ در ایالات متحده امریکا به عنوان یکی از شیوه های نوین در مدیریت افکار عمومی از آن یاد می شود، مساله «دستکاری اجتماعی » است. نگارندگان معتقدند ایران، به دلیل قرارگرفتن در موقعیت ارتباطی برجسته، یکی از کشورهایی است که در معرض دستکاری اجتماعی خصمانه از سوی قدرت های خارجی منطقه ای و فرامنطقه ای قرار می گیرد. به همین منظور با چارچوب دستکاری اجتماعی خصمانه، اقدامات سایبری عربستان سعودی علیه جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. برای پژوهش حاضر، با روش ماشینی بیش از ۹۰۰ هزار داده مرتبط با ایران به زبان عربی از شبکه اجتماعی توییتر از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ میلادی استخراج گردید؛ سپس با استفاده از روش تحلیل شبکه، فعالیت کاربران عربستانی مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که عربستان سعودی با تکنیک های دستکاری اجتماعی خصمانه به ویژه با سرمایه گذاری بر ابزارهای سایبری، در صدد بی اعتبارکردن، بی ثبات سازی، تضعیف و بعضا ترویج گروه های خاص و موسساتی است که برای قدرت رقابتی کشور هدف مهم هستند.

دستکاری اجتماعی, افکار عمومی, توییتر, عربستان سعودی, تحلیل شبکه