بهرنگ لطیفی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی صنایع، واحد بین الملل خرمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، خرمشهر، ایران
محمد ابراهیم طیبی عراقی - مدیر گروه مهندسی صنایع، واحد بین المللی خرمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، خرمشهر، ایران
حسین عموزادخلیلی - استادیار، گروه مهندسی صنایع، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران

امکان ذخیره سازی کربوهیدرات ها برای کشورهای صادرکننده ی این محصولات سبب می شود که بتوانند علاوه بر حفظ روند تولید، در مذاکرات و چانه زنی های بین المللی نیز دست بالا را داشته باشند. ازآنجایی که مخازن روسطحی دارای محدودیت های فراوانی بوده و همچنین ازنظر امنیتی قابلیت اطمینان پایینی دارند لذا ضروری است کشورها برای ذخیره سازی نفت و گاز به مخازن استراتژیک (زیرسطحی) روی آروند. هدف از این پژوهش اولویت بندی مکان های موردنظر جهت ساخت مخازن استراتژیک نفت و گاز در ایران می باشد. در این پژوهش، شناسایی معیارهای استراتژیک و مهم برای مکان یابی مخازن زیرسطحی توسط متخصصین باتجربه و با بهره گیری از پرسشنامه ی آزاد نخستین ابزار در شناسایی معیارهای مطلوب مکان یابی بوده است و نتایج توسط گروه خبرگان غربال گردید. مجموعا ۲۲ معیار برای اولویت بندی مکان موردنظر شناسایی شد و خبرگان (مشتمل بر ۱۰ متخصص) ابتدا با بهره گیری از روش تحلیل سلسله مراتبی به اولویت بندی مکان ها پرداخته و پس ازآن با اضافه کردن محدودیت ها به نتایج حاصل از تحلیل سلسله مراتبی، یک مدل برنامه ریزی خطی تعریف نمودند که نتایج حاصل از حل آن نشان می دهد که مهم ترین معیارها در اولویت بندی مخازن محدودیت های ژئوتکنیک و مباحث مرتبط با هزینه ها می باشد. همچنین مشخص گردید مناسب ترین مکان ها برای ساخت مخازن استراتژیک به ترتیب شهرهای گچساران، چابهار، گناوه، پارسیان و جاسک هستند. نتیجه ی مطلوب نهایی این پژوهش انتخاب توامان شهرهای گچساران، چابهار و گناوه برای ذخیره سازی استراتژیک مخازن زیرزمینی بوده است.

مکان یابی, تصمیم گیری, چند معیاره, مخازن نفت و گاز