سمیرا ندیر خانلو - دانشجوی دکترای سیاستگذاری علم و فناوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران
مهدی گودرزی - دانشیار مدیریت تکنولوژی، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
آرش موسوی - استادیار سیاست گذاری علم و فناوری، گروه سیاست علوم و تحقیقات، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران
محمد ابویی اردکان - دانشیار مدیریت سیستم ها، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
سپهر قاضی نوری - استاد مهندسی صنایع، گروه مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران ایران

مسائل مرتبط با دارایی ها و مالکیت فکری در حوزه پژوهش و نوآوری نقش مهمی ایفا می کنند. بویژه در مورد پژوهش ها و پروژه هایی که با مشارکت موسسات پژوهشی، دانشگاه ها و بخش های مختلف انجام می گیرند و نحوه شناسایی، مدیریت و تعیین مالکیت فکری نتایج و نوآوری های ایجاد شده، نیازمند تدابیر ویژه ای است؛ تا هم منافع کلیه طرف ها حفظ شود و هم بیشترین بازده حاصل شود. در این پژوهش به بررسی مسائل مرتبط با دارایی های فکری پروژه های تحقیق و توسعه مشارکتی که علاوه بر مشارکت نهادهای پژوهشی و صنایع، از بودجه های عمومی و دولتی هم بهره مند هستند، پرداخته شده است. به این منظور مطالعه تطبیقی بین دو نمونه از برنامه های جاری در سطح جهان یعنی برنامه افق ۲۰۲۰ اتحادیه اروپا و برنامه مراکز پژوهش مشارکتی استرالیا انجام شده است. این دو برنامه به دلیل سابقه طولانی و بهبود مستمر در تنظیمات مرتبط با دارایی ها و مالکیت فکری برای انجام مطالعه، انتخاب شده اند و کلیه اسناد و مستندات مرتبط با دارایی های فکری در این برنامه ها مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس مطالعه تطبیقی انجام شده مراحل، گام ها و مسائل اصلی مرتبط با دارایی ها و مالکیت فکری در این گونه پروژه ها استخراج شده است که شامل سه مرحله پیش از آغاز، اجرا و پایان مشارکت هستند. این مراحل به ترتیب مشتمل بر پنج، سه و سه گام هستند که در هر گام مسائل اصلی و مهم مورد توجه در رابطه با دارایی ها و مالکیت فکری شناسایی شده اند. این مسائل شناسایی شده در هر گام و مرحله، می توانند راهنمای عملی برای مدیریت دارایی های فکری در طرح ها و پروژه های تحقیق و توسعه مشارکتی باشند که از طریق منابع و بودجه های عمومی تامین مالی می شوند؛ تا از این طریق کلیه جوانب مربوط به دارایی های فکری و همچنین منافع و اهداف طرف های مشارکت مدنظر قرار گرفته و به نحو شایسته تامین گردد.

تحقیق و توسعه مشارکتی, مالکیت فکری, برنامه افق ۲۰۲۰, برنامه مراکز پژوهش مشارکتی, بودجه عمومی