مهدی شریعتی
حمیدرضا جعفری نوه
علی اصغر پورشانظری
مهران بهادران
سید مهدی موسوی

چکیده زمینه و هدف: هورمون های استرو ی یدی و تخمدانی اثرات کوتاه مدت و یا طولانی مدت بر روی مغز دارند. پروژسترون می تواند تغییرات ساختمانی و عملی بر روی نورون های هیپوکمپ داشته باشد و چون در صرع حدس زده می شود میزان نورون ها بعلت مرگ سلولی کم می شود لذا در این مطالعه اثر پروژسترون بر روی تعداد نورون های هرمی ناحیه CA۳ هیپوکمپ بررسی شد. مواد و روش ها : در این مطالعه تجربی ۴۵ سر موش صحرایی نر به ۵ گروه تقسیم شدند یک گروه به عنوان گروه سالم و بقیه به طور تصادفی به چهار گروه زیر تقسیم شدند : در گروه اول ، گروه شاهد که با ۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم پنتیلن تترازول ( PTZ ) به صورت داخل صفاقی صرع مدل کیندلینگ در آن ها ایجاد گردید. گروه دوم گروه حلال که نیم ساعت قبل از تزریق PTZ ، ۵۰ میلی گرم برکیلوگرم حلال پروژسترون (روغن کنجد) به صورت ip دریافت کرد. گروه سوم و چهارم گروه پروژسترون که به ترتیب ۲۵ و ۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم پروژسترون به صورت داخ ل صفاقی نیم ساعت قبل از تزریق PTZ دریافت نمودند. تزریق PTZ هر ۴۸ ساعت یک بار تکرار و بعد از هر بار تزریق حیوان ها به مدت ۲۰ دقیقه و طی دوازده جلسه، میزان مرگ و میر، مراحل پیشرفت صرع و مدت زمان ماندن در فاز ۵ مورد بررسی قرار گرفت . هر زمان حیوان سه بار متوالی در فاز ۵ قرار می گرفت حیوان صرعی تلقی شده و جهت مطالعه بافت شناسی حیوان با اتر بی هوش و سپس مغز حیوان با روش پرفیوژن و با فرمالین ۱۰% ثابت و پس از پاساژ و بلوک گیری، برش های سریال ۱۰ میکرونی تهیه و با روش های H;E و کریزال و ی ولت رنگ آمیزی و سپس با لنز های م و رفومتریک نورون های هرمی سالم ناحیه CA۳ هیپوکمپ در واحد میلی مترمربع شمارش گردید. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که تزریق پروژسترون با دوزهای ۲۵ و ۵۰ میلی گرم برکیلوگرم میانگین مدت زمان فاز ۵ را از ۲/۱۷۵ ثانیه در گروه شاهد به ترتیب به ۱/۱۲۳ و ۱/۱۱۳ ثانیه در گروه های پروژسترون کاهش داد که بین گروه هایی پروژسترون و شاهد اختلاف معنی داری به ترتیب با ۰۵/۰ p < و ۰۱/۰ p < مشاهده شد. علاوه بر این کابرد PTZ جهت ایجاد صرع مدل کیندلینگ موجب کاهش نورون ها از ۸ ± ۳/۱۷۸ در گروه سالم به ۲/۱۴ ± ۲/۱۲۳ در گروه شاهد شد (۰۵/۰ p < ) . میانگین تعداد نورون ها در گروه پروژسترون با دوز ۲۵ و ۵۰ میلی گرم به ترتیب ۵/۱۰ ± ۳/۱۳۷ و ۵/۸ ± ۱۴۵ بود که در مقایسه با گروه شاهد گروه پروژسترون با دوز ۵۰ میلی گرم اختلاف معنی داری را نشان داد (۰۵/۰ p < ) . نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان د ا د که در گروه هایی که پروژسترون دریافت کرده اند مرگ نورونی ناشی از PTZ به طور معنی داری نسبت به گروه شاهد کاهش می یابد و به نظر می رسد که بین مرگ و میر نورونی و طول مدت فاز ۵ در گروه دریافت کننده پروژسترون ارتباط وجود دارد . واژه های کلیدی: پروژسترون ، نورون های CA۳ هیپوکمپ ، کیندلینگ شیمیایی ، مورفومتری

Progesterone, CA۳ Hippocampus Neurons, Chemical Kindling, Morphometric, ،پروژسترون،نورون های CA۳ هیپوکمپ،، کیندلینگ شیمیایی،مورفومتری