علی محمد پوررحیمی
مهدی عباس نژاد
وحید شیبانی
شهرزاد مظهری

زمینه و هدف: مطالعات گذشته نشان می دهند که استرس های محیطی مختلف در دوران بارداری موش مادر بر رفتارهای فیزیولوژیک فرزندان آن ها موثر است. در این پژوهش، اثرات محرومیت از خواب REM (یا PSD) مادر در دوران بارداری بر یادگیری فضایی فرزندان ماده بالغ آن ها با استفاده از ماز آبی موریس (MWM) مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی برای محروم کردن حیوانات از تکنیک سکو استفاده گردید. موش های حامله در ۵ گروه جداگانه قرار گرفتند: گروه اول موش های بارداری که در روزهای ۱۴، ۱۵ و ۱۶ بارداری بوسیله سکوی کوچک ( به قطر ۵/۵ سانتی متر) مورد PSD قرارگرفتند. گروه دوم شامل موش های بارداری که روی سکوی بزرگ (به قطر ۱۹سانتی متر) به عنوان شاهد قرار گرفته و گروه سوم موش های بارداری که تحت PSD قرار نگرفتند (گروه کنترل). مداخلات مشابهی در روزهای ۱۷ ،۱۸ و ۱۹ بارداری در ۲ گروه دیگر موش های حامله نیز صورت گرفت (گروه ۴ برای سکوی کوچک و گروه ۵ برای سکوی بزرگ). فرزندان ماده هر ۵ گروه بعد از رسیدن به سن بلوغ (۵/۳-۳ ماهگی) در ماز آبی موریس مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: شاخص های یادگیری فضایی MWM در مورد فرزندان ماده موش های مادر گروه ۱ و ۲، تغییر معنی داری را در مقایسه با گروه کنترل نشان نداد. اما تعدادی از این شاخص ها، در مورد فرزندان موش های مادر گروه ۴، در مقایسه با گروه ۵ و گروه کنترل به طور معنی داری افزایش یافت (۰۵/۰p<). نتیجه گیری: با توجه به نتایج، اثرات PSD موش های مادر حامله بر یادگیری فضایی فرزندان ماده بالغ آن ها، بسته به مدت و دوره زمانی اعمال آن، پاسخ های متفاوتی را خواهد داشت. واژه های کلیدی: محرومیت از خواب REM، یادگیری فضایی، موش صحرایی باردار، ماز آبی موریس

REM Sleep Deprivation, Spatial Learning, Pregnant Rat, Morris Water Maze, محرومیت از خواب REM, یادگیری فضایی, موش صحرایی باردار, ماز آبی موریس